ΒΙΝΤΕΟ | Τα “αγκάθια” της σύμβασης για τον ΒΟΑΚ. Σημαντικές επισημάνσεις από το ΤΕΕ/ΤΔΚ
Εκτός παρεμβάσεων ο αιματοβαμμένος κόμβος του Γαλατά, στα 30 ευρώ το πήγαινε-έλα Χανιά – Ηράκλειο, χωρίς καμία μελέτη το τμήμα Χανιά – Κίσσαμος…
Διόδια, η άσκηση προαίρεσης για το Χανιά – Κίσσαμος και οι σχετικές μελέτες, απαλλοτριώσεις, δρόμος ΒΟΑΚ – “Δασκαλογιάννης”, κόμβοι και οδική ασφάλεια είναι μερικά μόνο από τα “αγκάθια” της σύμβασης παραχώρησης του έργου της μελέτης, κατασκευής, χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, όπως επισημάνθηκε σε συνέντευξη Τύπου στο ΤΕΕ/ΤΔΚ από τον πρόεδρο της Διοικούσας, Βασίλη Κοντεζάκη και τον πρόεδρο της Αντιπροσωπείας, Φώτη Καζάση.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Κοντεζάκης σημείωσε πως… “η υπογραφή της Σύμβασης δεν σημαίνει ότι αύριο ξεκινάνε τα έργα, σημαίνει ότι η Σύμβαση οδηγείται στην Βουλή των Ελλήνων προς επικύρωση. Από την στιγμή της ψήφισης στην Βουλή, η οποία αναμένεται να γίνει την τρέχουσα εβδομάδα, θα υπάρχει ένα περιθώριο ορισμένων μηνών να γίνει η επίσημη έναρξη της παραχώρησης. Στην συνέχεια ο Παραχωρησιούχος (δηλαδή ο ανάδοχος) θα έχει περιθώριο περί τα 5 χρόνια σύνολο να ολοκληρώσει την πρώτη φάση των έργων, που θα είναι οι παρακάμψεις των πόλεων Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου, τους κόμβους περιμετρικά των αστικών κέντρων καθώς και τα τμήματα Βρύσες-Ατσιπόπουλο, Αμάρι-Σκαλέτα και Φόεδελε-Λινοπεράματα. Επίσης εντός των 12 πρώτων μηνών θα πρέπει να ολοκληρώσει μελέτες και έργα που αφορούν τις επεμβάσεις οδικής ασφάλειας στο υφιστάμενο δίκτυο των τμημάτων Σούδα-Γεωργιούπολη και Σκαλέτα-Φόδελε. Στο σημείο αυτό σχετικά με την οδική ασφάλεια του υφιστάμενου δρόμου σημειώνω ότι απουσιάζει η πρόβλεψη στα βελτιωτικά έργα οδικής ασφάλειας που απαιτούνται στον θανατηφόρο κόμβο Γαλατά Χανίων”.
“Μόλις ολοκληρωθούν οι παραπάνω πρώτες επεμβάσεις, ή σε κάθε ένα από αυτά που θα ολοκληρώνεται, ο Παραχωρησιούχος θα εγκαταστήσει στα σημεία αυτά τους προσωρινούς (λεγόμενους και μετωπικούς ή πλευρικούς) σταθμούς διοδίων. Δηλαδή θα έχουμε κατά κάποιο τρόπο «
προκαταβολικά διόδια» χωρίς ουσιαστικά να έχουμε ακόμα νέο ΒΟΑΚ, τα οποία μάλιστα η Σύμβαση περιγράφει ατυχώς ως «διόδια εξοικείωσης» των χρηστών. Θα μπορούσε η επιλογή αυτή να είχε αποφευχθεί, μην ξεχνάμε ότι η μεγάλη καθυστέρηση του Ελληνικού Κράτους να προχωρήσει σε ένα σύγχρονο αυτοκινητόδρομο έχει στοιχίσει ήδη αρκετά στους Κρητικούς, και σε χρήμα και σε ζωές”, πρόσθεσε.Οσο για τις απαλλοτριώσεις, ο κ. Κοντεζάκης είπε πως… “Εντός των 5 ετών που προαναφέρθηκαν, ο Παραχωρησιούχος σε συνεργασία με το Υπουργείο, θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις τελικές μελέτες και να έχουν συντελεστεί από μεριάς του Κράτους οι απαλλοτριώσεις, ώστε να απελευθερωθούν τα απαλλοτριούμενα ακίνητα και να ξεκινήσουν τα μεγάλα τμήματα του έργου. Φυσικά εδώ τίθεται ένας μεγάλος προβληματισμός και δημιουργείται μεγάλη επισφάλεια του έργου, αφού οι απαλλοτριώσεις ήδη έχουν καθυστερήσει χαρακτηριστικά και υπάρχει κίνδυνος ο εργολάβος να μην μπορεί να ξεκινήσει τα έργα στις προκαθορισμένες ημερομηνίες, αφού σίγουρα θα υπάρχουν προσφυγές και αντιδράσεις επι των απαλλοτριώσεων, σε ένα τέτοιο σενάριο ο εργολάβος θα εισπράττει σχετικές ρήτρες από το Ελληνικό Δημόσιο χωρίς να κάνει ουδεμία εργασία”.
Για τα διόδια… “Μετά την ολοκλήρωση του συνόλου των έργων και υπό την προϋπόθεση ενεργοποίησης του Εθνικού Δικτύου Διοδίων, θα καταργηθούν τα προαναφερόμενα διόδια εξοικείωσης και θα εγκατασταθούν τα ηλεκτρονικά συστήματα των μόνιμων διοδίων. Σε αυτή την μελλοντική συνθήκη, προβλέπονται περιμετρικά των αστικών κέντρων απαλλαγές από τα διόδια για τα μικρά οχήματα. Εδώ δυστυχώς εντοπίζεται μία άνιση μεταχείριση των πολιτών, ο πολίτης για παράδειγμα που θα χρησιμοποιεί τοπικά τον ΒΟΑΚ ως περιφερειακό πέριξ των αστικών περιοχών των Χανίων, του Ρεθύμνου και Ηρακλείου θα δικαιούται απαλλαγή από τα διόδια, ο πολίτης όμως που θα μπει από κάποιο περιφερειακό κόμβο της ενδοχώρας και θα βγει από πλησίον του κόμβο εντός του ίδιου Δήμου, δεν προβλέπεται να δικαιούται απαλλαγή. Οι πολίτες της ενδοχώρας που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες τους στα κέντρα των Δήμων τους δεν είναι δεύτερης κατηγορίας και το θέμα αυτό πρέπει επίσης να επανεξεταστεί. Επόμενο αξιοσημείωτο που μας φέρνει η Σύμβαση, είναι τα λεγόμενα ως σκιώδη διόδια, τα οποία θα είναι πρακτικά ένα καπέλο της τάξεως 64,62% επιπλέον του ποσού που θα πληρώνει ο κάθε χρήστης, το οποίο ποσό θα καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο προς τον Παραχωρησιούχο ως αποζημίωση. Συγκεκριμένα τα διόδια που θα πληρώνει ο χρήστης θα προκύπτουν χιλιομετρικά και θα είναι 0,053 ευρώ ανά χιλιόμετρο, ο Παραχωρησιούχος θα εισπράττει όμως επιπλέον σκιώδη διόδια 0,034 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Άρα για παράδειγμα ο Παραχωρησιούχος θα εισπράττει για την διαδρομή ΧΑΝΙΑ-ΗΡΑΚΛΕΙΟ με επιστροφή, περίπου 30 ευρώ και πλέον στο σύνολο, 18 ευρώ από τον χρήστη και 12 ευρώ περίπου από το Δημόσιο! Πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι κάθε 1η Ιανουαρίου ο Παραχωρησιούχος θα έχει το δικαίωμα να αναπροσαρμόζει τα διόδια, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον πολίτη…”
Σημείωσε επίσης πως… “παρατηρείται και το εξής παράδοξο, να απουσιάζουν τα άκρως σημαντικά επεξηγηματικά προσαρτήματα, τα οποία σχετίζονται με το χρονοδιάγραμμα, με τα πλήρη οικονομικά στοιχεία του έργου, με την συγγραφή υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων, με την σύμβαση λειτουργίας και συντήρησης του νέου ΒΟΑΚ και πολλά άλλα. Για να δώσω ένα παράδειγμα να αντιληφθείτε τι εννοώ: Όσον αφορά το κόστος του συγκεκριμένου έργου προκύπτει από τα γραφόμενα σε διάφορα σημεία ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα επιβαρυνθεί με 800 περίπου εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 200 εκατ. θα είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης και το υπόλοιπο από Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στο παραπάνω ποσό δεν υπολογίζονται τα ποσά που θα καταβάλλονται ως σκιώδη διόδια που αναφέραμε παραπάνω, ο Παραχωρησιούχος δε με την σειρά του θα συμβάλει με το ποσό 243 εκατ. ευρώ με δεδομένο ότι θα ενεργοποιηθεί και η προαίρεση Χανιά-Κίσαμος. Τα παραπάνω ποσά σταχυολογούνται από την Σύμβαση, αφού δεν καταγράφεται ένας συνολικός προϋπολογισμός ξεκάθαρος, επιμερισμένος και κατανοητός”.
“Τέλος να σχολιάσουμε ότι μετά το πέρας της κατασκευής, η οποία κατασκευή με επιφύλαξη εκτιμούμε ότι θα διαρκέσει περί τα 10 έτη, θα δημιουργηθεί μια μονομετοχική εταιρία, η οποία θα διαχειρίζεται και θα εκμεταλλεύεται το έργο μετά την αποπεράτωση και θα ανήκει αποκλειστικά στον παραχωρησιούχο. Εδώ προκύπτει ένα εύλογο ερώτημα: Η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου (δηλ. τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου που θα μπουν στην κατασκευή), δεν θα έπρεπε να δίνουν το δικαίωμα στο Ελληνικό Δημόσιο να συμμετέχει στην διαχείριση ως συμμέτοχος με βάση το κεφάλαιο που θα έχει συνεισφέρει για την κατασκευή;; Μία αναλογική πρακτική που έχει ακολουθηθεί ήδη σε παρόμοια μεγάλα τεχνικά έργα ίδιου τύπου στην χώρα”, κατέληξε ο κ. Κοντεζάκης, επαναλαμβάνοντας
προς αποφυγήν παρερμηνειών, ότι μοναδικός σκοπός όλων είναι ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΕΡΓΟ, όμως να γίνει με δίκαιο και κρυστάλλινο τρόπο για όλους.Από πλευράς του, ο κ. Καζάσης πρότεινε -ειδικά για το θέμα των διοδίων- ότι… “Το άρθρο 18.8.1 που αφορά στην επιβολή διοδίων τελών για τη χρήση του Αυτοκινητόδρομου μέσω της προσωρινής λειτουργίας μετωπικών σταθμών διοδίων (ΜΣΔ) κατά την Περίοδο Μελετών – Κατασκευών (Περίοδος Μερικής Λειτουργίας), πρέπει να καταργηθεί. Δεδομένου ότι η απαλλαγή χρέωσης της μετακίνησης οχημάτων μεταξύ κόμβων που προβλέπεται στο άρθρο 18.1.10 της σύμβασης αφορούν, όπως αναφέρεται, στις διαδρομές που πραγματοποιούν οι Χρήστες με οχήματα Κατηγορίας 1 και 2 μεταξύ των κόμβων που εξυπηρετούν τις αστικές μετακινήσεις στον ΒΟΑΚ και σε ό,τι αφορά στην Παράκαμψη Χανίων, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον πίνακα 18.1.10 «Κόμβοι που εξυπηρετούν Αστικές Μετακινήσεις» και οι παρακάτω κόμβοι (υφιστάμενοι ή υπό δημιουργία) που εξυπηρετούν την κίνηση από και προς Χανιά:
– ΑΚ Δυτικός Άπτερων (ΧΘ 14+800), περιοχή Μεγάλα Χωράφια/Απτέρα (νέος)
– ΑΚ Γαλατά, περιοχή Γαλατά/Δαράτσου (υφιστάμενος που περιλαμβάνεται στην προαίρεση)”.“Δεδομένου ότι προβλέπεται η υποχρέωση του παραχωρησιούχου εντός δώδεκα (12) μηνών από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης να έχει ολοκληρώσει την υλοποίηση των μέτρων συντήρησης και οδικής ασφάλειας στα Υφιστάμενα Τμήματα και στο υφιστάμενο δίκτυο ήτοι στα τμήματα Σούδα – Γεωργιούπολη και Σκαλέτα – Φόδελε, αλλά και ότι είναι εκφρασμένη η απόφαση του Δημοσίου κατά την επέλευση της πρώτης δωδεκάμηνης επετείου της Ημερομηνίας Έναρξης Παραχώρησης να ασκήσει το εκ της παρούσης Σύμβασης Δικαίωμα Προαίρεσης, ήτοι να περιλάβει στο Έργο το Τμήμα Κίσσαμος – Χανιά (περιλαμβανομένου και του Α/Κ ΒΟΑΚ της Οδού προς Α/Δ Χανίων), θα πρέπει στις υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου να συμπεριληφθούν και όλα τα σημεία/τμήματα του τμήματος της προαίρεσης τα οποία έχουν εντοπιστεί ως περιοχές αυξημένης επικινδυνότητας”, πρόσθεσε.
Οσο για τον συνδετήριο ΒΟΑΚ – Αεροδρόμιο Χανίων, ο κ. Καζάσης είπε πως… “Η νέα αυτή οδός εκτός από την προφανή εξυπηρέτηση του αερολιμένα , θα συμβάλλει και στην βελτιστοποίηση της διακίνησης επιβατών, αφού το νέο οδικό τμήμα θα παραλαμβάνει κυκλοφοριακούς φόρτους από την μετακίνηση προσώπων και αγαθών μεταξύ Χανίων, Σούδας και Ακρωτηρίου καθώς και της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου. Παρόλα αυτά και παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ότι μέχρι τις αρχές του 2023 θα κατατεθεί για περιβαλλοντική αδειοδότηση η μελέτη του έργου, περισσότερα από 2 χρόνια μετά δεν έχει υπάρξει ουδεμία επίσημη πληροφόρηση για την ωρίμανση των μελετών του. Σε συνέχεια των παραπάνω πρέπει άμεσα και κατά προτεραιότητα να οριστικοποιηθεί η μελέτη του νέου κόμβου Σούδας (τμήμα προαίρεσης) για τη σύνδεση ΒΟΑΚ – αεροδρομίου, να κατατεθεί η ΜΠΕ του έργου και να υπάρξει αναθεώρηση του Τομεακού Μεταφορών 2021-2027 ώστε να συμπεριληφθεί προς χρηματοδότηση το τμήμα ΒΟΑΚ – Αερολιμένα Χανίων Ιωάννης Δασκαλογιάννης ως ένα έργο που θα συμβάλλει ουσιαστικά στους στόχους της δράσης 5.1 ως προς το σκέλος της ανάπτυξης συνδυασμένων μεταφορών και στην ενίσχυση της διατροπικότητας του συστήματος μεταφορών, η οποία εστιάζει στη διασύνδεση των υποδομών με τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών”.
Τέλος, για το δικαίωμα προαίρεσης για το τμήμα Χανιά – Κίσσαμος, ο κ. Καζάσης είπε ότι… “μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει ουδεμία επίσημη πληροφόρηση για την ωρίμανση των μελετών του ενώ δεν έχει κατατεθεί προς διαβούλευση η ΜΠΕ του έργου. Θεωρούμε ότι δημιουργούνται συνθήκες επισφάλειας για την υλοποίηση της προαίρεσης δεδομένου και του χρονικού πλαισίου που προαναφέρθηκε αλλά και άλλων επιμέρους σημείων που πρέπει να εξεταστούν και μπορεί να απαιτήσουν αρκετό χρόνο και δαπάνες. Ενδεικτικά αναφέρεται το άρθρο 13.3.6 σύμφωνα με το οποίο σε περίπτωση άσκησης εκ μέρους του Δημοσίου της προαίρεσης η μετατόπιση του δικτύου ΥΤ του ΑΔΜΗΕ στο Τμήμα Κίσσαμος – Χανιά θα διενεργηθεί ως ακολούθως:
(α) Μελέτη και Επίβλεψη από τον ΑΔΜΗΕ,
(β) Κατασκευή από τον Παραχωρησιούχο,
(γ) Η δαπάνη βαρύνει το Δημόσιο.
Σε συνέχεια των παραπάνω πρέπει άμεσα να κατατεθεί σε διαβούλευση η ΜΠΕ του τμήματος της προαίρεσης μαζί με οτιδήποτε προβλέπεται από την υφιστάμενη σύμβαση και αφορά στην περιγραφή του τρόπου εκμετάλλευσής του”.Να σημειωθεί ότι αύριο Τετάρτη 28 Μαΐου συνεδριάζει η αρμόδια επιτροπή της Βουλής, στην οποία μετέχει ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΚ και αναμένεται να λεχθούν όλα όσα αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.
