ΒΟΑΚ: Πώς θα λειτουργήσουν τα «σκιώδη διόδια» - Ποιοί θα πληρώνουν και πόσο

Την επιβολή διοδίων τόσο κατά τη διάρκεια των κατασκευών όσο και μετά την ολοκλήρωση του έργου προβλέπει η σύμβαση παραχώρησης για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), η οποία κατατέθηκε στη Βουλή προς κύρωση. Οπως ορίζει η σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ύψους άνω των 1,75 δισ. ευρώ, πριν ακόμη ολοκληρωθεί ο νέος αυτοκινητόδρομος, θα τεθούν σε λειτουργία προσωρινοί μετωπικοί σταθμοί διοδίων, όταν παραδοθούν συγκεκριμένα τμήματα «για λόγους εμπέδωσης στους χρήστες επιβολής Διοδίων Τελών για χρήση του Αυτοκινητόδρομου», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΕλλάδα | 21.05.2025 10:20Μάτι: Εφέσεις από τους Δήμους και την Περιφέρεια παρά το ΦΕΚ Πιερρακάκη - Τι καταγγέλλει ο Σύλλογος Συγγενών Θανόντων και Εγκαυματιών

Οι σταθμοί αυτοί θα βρίσκονται στα εξής σημεία:

• Γεωργιούπολη – Ατσιπόπουλο, με την ολοκλήρωση της Παράκαμψης Ρεθύμνου (μήκους 7 χλμ)

• Φόδελε – Λινοπεράματα, με την ολοκλήρωση της Παράκαμψης Ηρακλείου (μήκους 35,2 χλμ)

• Σούδα – Βρύσες, με την ολοκλήρωση της Παράκαμψης Χανίων (μήκους 8 χλμ)

Οι σταθμοί αυτοί προβλέπεται να καταργηθούν με την έναρξη λειτουργίας του τελικού, ηλεκτρονικού συστήματος αναλογικής χρέωσης.

Η σύμβαση εισάγει τον μηχανισμό των «σκιωδών διοδίων», δηλαδή έμμεσων πληρωμών από το Δημόσιο προς τον παραχωρησιούχο, προκειμένου να διασφαλιστεί η απόδοση της επένδυσης.

Η αποζημίωση βασίζεται:

• Στον αριθμό διελεύσεων ανά κατηγορία οχήματος

• Στον κυκλοφοριακό φόρτο

• Στις εξαιρούμενες από διόδια διαδρομές

Το ύψος της αποζημίωσης αυτής καθορίζεται στο 64,62% της αξίας του διοδίου ανά διέλευση, ποσοστό που μπορεί να μειωθεί ή να μηδενιστεί εφόσον διαπιστωθεί σε ετήσια βάση υπεραπόδοση της επένδυσης.

Το τελικό σύστημα σύστημα διοδίων που θα εγκατασταθεί στον ΒΟΑΚ θα είναι ηλεκτρονικό με τη χρέωση να υπολογίζεται με βάση τη διανυθείσα απόσταση. Η καταγραφή θα γίνεται:

• Μέσω ηλεκτρονικού πομποδέκτη DSRC για τους εγγεγραμμένους χρήστες

• Μέσω αναγνώρισης πινακίδων (video tolling) για τους μη εγγεγραμμένους

Η είσοδος και η έξοδος των οχημάτων από τον αυτοκινητόδρομο θα καταγράφεται αυτόματα μέσω Σημείων Καταγραφής Ηλεκτρονικών Διοδίων (ΣΚΗΔ).

Η βασική τιμή για τα επιβατικά οχήματα (Κατηγορία 2) έχει οριστεί στα 0,053 ευρώ/χλμ χωρίς ΦΠΑ, στα ίδια επίπεδα με άλλους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους της χώρας, ενώ για φορτηγά, λεωφορεία και λοιπές κατηγορίες προβλέπονται ειδικοί συντελεστές χρέωσης.

Οι εγγεγραμμένοι οδηγοί θα πληρώνουν αναλογικά με βάση την απόσταση και οι μη εγγεγραμμένοι θα επιβαρύνονται με ενιαία χρέωση ανά ζώνη. Βάσει της σύμβασης, το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την τροποποίηση των κατηγοριών οχημάτων, οι οποίες ορίζουν και το αντίτιμο των διοδίων με βάση τους εκπεμπόμενους ρύπους.

Το ύψος των διοδίων θα μπορεί να μεταβάλλεται κάθε χρόνο από την 1η Ιανουαρίου υπό την προϋπόθεση ότι θα βρίσκεται εντός των συμφωνημένων ορίων και θα έχει προηγηθεί η ενημέρωση του Δημοσίου και του κοινού τουλάχιστον 30 ημέρες νωρίτερα.

Επιπλέον, ορίζεται ότι δεν θα επιβάλλονται διόδια για τοπικές, καθημερινές μετακινήσεις μεταξύ συγκεκριμένων κόμβων, αρκεί όμως να τηρούνται δύο βασικές προυποθέσεις: να έχει τεθεί πλήρως σε λειτουργία το ηλεκτρονικό σύστημα διοδίων και να μην έχει προηγηθεί άλλη διέλευση του οχήματος την τελευταία μία ώρα.

Οι κόμβοι, οι οποίοι απαλλάσσονται από την καταβολή διοδίων είναι οι εξής:

• Παράκαμψη Χανίων: Βαμβακόπουλο, Μουρνιές, Σούδα
• Παράκαμψη Ρεθύμνου: Ατσιπόπουλο, Αγία Γαλήνη, Αμάρι
• Παράκαμψη Ηρακλείου: Γάζι, Πανεπιστήμιο, Φοινικιά, Παπαναστασίου, Βιομηχανική Βιάννου

Οι διαδρομές αυτές θα αποζημιώνονται με σκιώδη διόδια από το Δημόσιο, ώστε ο παραχωρησιούχος να μην έχει οικονομική απώλεια.

Επιπλέον, η παραχωρησιούχος εταιρία θα μπορεί να εφαρμόζει εκπτώσεις για συχνούς χρήστες, κατοίκους ή επαγγελματίες, μειωμένα τέλη σε συγκεκριμένες χρονικές ζώνες ή μέρες, αλλά και διαφορετική τιμή ανά σταθμό διοδίων.

Ιδιαίτερα αυστηρές είναι οι προβλέψεις για όσους δεν πληρώνουν διόδια καθώς ορίζεται ότι η μη καταβολή τους επιφέρει πρόστιμο ίσο με το 20πλάσιο του τέλους. Ο παραβάτης έχει δικαίωμα εξόφλησης εντός 15 ημερών χωρίς πρόστιμο. Σε αντίθετη περίπτωση, ο παραχωρησιούχος μπορεί να εκδώσει διαταγή πληρωμής.

Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και τον δήμο

Επιφυλάξεις και αιχμές για τη ρύθμιση που αφορά τα διόδια στις αστικές μετακινήσεις, αλλά και για τον τρόπο εφαρμογής των τεχνολογικών συστημάτων του έργου, διατυπώνει η Δημοτική Αρχή Ηρακλείου, η οποία επιμένει στη συνολική αναβάθμιση των έργων στην παράκαμψη Ηρακλείου. Ζητά επίσης την πλήρη εξαίρεση χωρίς προϋποθέσεις των αστικών μετακινήσεων από την καταβολή διοδίων.

«Η απαλλαγή από τα διόδια στις καθημερινές μετακινήσεις μέσα στον αστικό ιστό πρέπει να εφαρμοστεί καθολικά, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς αστερίσκους», σημειώνεται χαρακτηριστικά, με τον Δήμο να ζητά αναδιατύπωση των προβλέψεων της σύμβασης, καθώς — όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση — η αναφορά σε χρονικό περιορισμό μιας ώρας και συγκεκριμένους κόμβους είναι ασαφής και χρήζει διευκρίνισης, ώστε να εναρμονίζεται και με τις διαβεβαιώσεις του αρμόδιου υφυπουργού ότι οι αστικές μετακινήσεις δεν θα επιβαρύνονται με διόδια.

«Σε κανένα νησί στην Ευρώπη δεν υπάρχουν διόδια, το έχουμε ψάξει. Ούτε στη Σικελία, ούτε στην Κύπρο, ούτε στη Μαγιόρκα. Είναι μόνο σε ένα νέο τμήμα της Σαρδηνίας. Πουθενά αλλού!» ανέφερε από την πλευρά του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χάρης Μαμουλάκης προσθέτοντας ότι «το κράτος θα πληρώνει παραπάνω 125 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για να καλυφθεί το κενό των διοδίων, ενώ φαίνεται από τη σύμβαση ότι θα πληρώνει και…σκιώδη διόδια για τα αστικά κομμάτια που θα εξαιρούνται όσοι κινούνται στις παρακάμψεις Ηρακλείου, Χανίων και Ρεθύμνου».

Η προστατευτική μεταχείριση του Μαξίμου στον Καραμανλή, η επιστολή του Μαυρίκη στον Αρεοπαγίτη και η εκδήλωση του Τσίπρα

Τι είναι ο «Χρυσός Θόλος» του Τραμπ – Γιατί η αντιπυραυλική ασπίδα των ΗΠΑ μπαίνει στο «στόχο» Ρωσίας και Κίνας

Κατακραυγή για τη Γάζα: Ο Νετανιάχου κλιμακώνει τις επιθέσεις και αποσύρεται από τις διαπραγματεύσεις στο Κατάρ – Έτοιμη για κυρώσεις η ΕΕ

Κακοποίηση παιδιών στη Λάρισα: Παραδόθηκε ο σύντροφος της μητέρας - Στο στόχαστρο των αρχών τρία πρόσωπα