Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στην Κρήτη! Τα ευρήματα στην έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ

Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων το Α΄εξάμηνο του 2024 παρουσιάζει σημαντική υποχώρηση κατά 14,3 μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Συγκεκριμένα, διαμορφώνεται στις 49,6 μονάδες από τις 63,9 που ήταν το Β΄εξάμηνο του 2023. Η σοβαρή αυτή υποχώρηση υποδηλώνει την αβεβαιότητα που κυριαρχεί κυρίως λόγω της επίμονης πληθωριστικής κρίσης. Η επιδείνωση της κατάστασης των επιχειρήσεων είχε αρχίσει να γίνεται ορατή ήδη από την προηγούμενη έρευνα κλίματος τον Φεβρουάριο του 2024, όταν ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος υποχώρησε από τις 66,7 μονάδες, που βρισκόταν το πρώτο εξάμηνο του 2023, στις 63,9 μονάδες. Περαιτέρω και δεδομένου ότι από τα υπόλοιπα στοιχεία της έρευνας φαίνεται πως τις μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, εκτιμάται ότι σημαντικό παράγοντα για την υποχώρησή του έχει διαδραματίσει ο νέος τεκμαρτός τρόπος φορολόγησης των ατομικών επιχειρήσεων.

Η επίμονη ακρίβεια που αντανακλάται στο αυξημένο κόστος λειτουργίας, σε συνδυασμό με τις αυξημένες επιβαρύνσεις, φαίνεται ότι έχει επιδεινώσει περαιτέρω το διαχρονικό πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από την αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων που είτε δεν έχουν καθόλου ρευστά διαθέσιμα (29,6%) ή αυτά επαρκούν το πολύ για έναν μήνα (22,5%). Επιπλέον, οι επιπτώσεις από το πληθωριστικό κύμα των τελευταίων ετών είναι εμφανείς στην αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων το οποίο, με βάση τα ευρήματα της έρευνας, έχει αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 37,4%. Ιδιαίτερα υψηλό παραμένει και το ποσοστό των επιχειρήσεων με καθυστερημένες-ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις (29%). Για τις επιχειρήσεις αυτές, τα προβλήματα ρευστότητας είναι εντονότερα και, αντιστρόφως, ασθενέστερη η δυνατότητά τους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης.

Στα θετικά ευρήματα συμπεριλαμβάνεται η συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης, καθώς το ισοζύγιο των επιχειρήσεων που μετέβαλαν το προσωπικό τους κατά το Α΄εξάμηνο του 2024 παρέμεινε θετικό. Θετικές είναι, επίσης, οι εκτιμήσεις και για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, καθώς το 9,2% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι θα αυξήσει το προσωπικό, έναντι 6,0 % που δήλωσε ότι θα το μειώσει. Παρά, ωστόσο, τα θετικά ευρήματα για την απασχόληση, περισσότερες από 1 στις 3 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξεύρεσης προσωπικού.

Τέλος, επιδείνωση καταγράφεται στον δείκτη βιωσιμότητας των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, καθώς το 3,2% κινδυνεύει με άμεση διακοπή της δραστηριότητάς του.

Ειδικότερα για την Κρήτη:

• Σε γεωγραφικό επίπεδο, η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού θεωρείται ως ο κυριότερος λόγος δυσκολίας εύρεσης εργαζομένων στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς και στα Νησιά Αιγαίου και την Κρήτη, ενώ το υψηλότερο ποσοστό επιχειρήσεων που θεωρεί ως βασικό λόγο δυσκολίας εύρεσης προσωπικού τις μη ανταγωνιστικές αμοιβές σημειώνεται στην περιοχή της Αττικής.
• Η πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Αττική (39,6%), τη Βόρεια Ελλάδα (35,8%) και την Κεντρική Ελλάδα (43,6%) αναμένουν συρρίκνωση του κύκλου εργασιών το Β΄ εξάμηνο του έτους, με τις προσδοκίες να είναι σαφώς χειρότερες στην Αττική, όπου μόλις το 15% των επιχειρήσεων αναμένει βελτίωση του κύκλου εργασιών του. Το 20,5% των επιχειρήσεων στη Βόρεια Ελλάδα και το 19,1% στην Κεντρική Ελλάδα αναμένουν αντίστοιχα βελτίωση του κύκλου εργασιών. Αντίστροφη είναι η εικόνα στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη, προφανώς λόγω της τουριστικής περιόδου, με 32,1% των επιχειρήσεων να αναμένουν αύξηση του κύκλου εργασιών έναντι του 24,5% που αναμένουν μείωση.
• Ενώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 το μεγαλύτερο αρνητικό ισοζύγιο καταγραφόταν στα Νησιά Αιγαίου/Κρήτη και στη Βόρεια Ελλάδα (7,7% και 7,8% αύξηση, αντίστοιχα, έναντι 9,6% και 9,7% μείωσης, αντίστοιχα), στο πρώτο εξάμηνο του 2024, το υψηλότερο θετικό ισοζύγιο παρατηρείται στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη (17% αύξηση, έναντι 4,7% μείωση), ενώ η εικόνα αντιστρέφεται και στη Βόρεια Ελλάδα, η οποία εμφανίζει πλέον θετικό ισοζύγιο (12,5% αύξηση έναντι 7,4% μείωση), με τις υπόλοιπες περιοχές να εμφανίζουν μια σταθερότητα θετικού ισοζυγίου.
• Σε γεωγραφικό επίπεδο, τα Νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη είναι η μόνη περιοχή όπου παρουσιάζεται αρνητικό ισοζύγιο ως προς την εκτίμηση των επιχειρήσεων σχετικά με την αύξηση του προσωπικού τους εντός του επόμενου εξαμήνου, αφού το 8,5% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι θα προβεί σε μείωση του προσωπικού, έναντι 4,7% που εκτιμά ότι θα προχωρήσει σε αύξηση προσωπικού. Το εν λόγω εύρημα ερμηνεύεται, προφανώς, αν το συνδέσουμε με τη λήξη της τουριστικής περιόδου.
• Σε γεωγραφικό επίπεδο, το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων που αντιμετωπίζει πρόβλημα στην εξεύρεση εργαζομένων εντοπίζεται στη Βόρεια Ελλάδα (40,7% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει πρόβλημα, έναντι 32,4% που δεν αντιμετωπίζει) και στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη (36,8% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει πρόβλημα, έναντι 28,3% που δεν αντιμετωπίζει), παρουσιάζοντας αμφότερες ως περιοχές αρνητικά ισοζύγια.
• Οι επιχειρήσεις στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη επενδύουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι επιχειρήσεις στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το 31,1% των επιχειρήσεων στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη επενδύουν σε τεχνολογικό εξοπλισμό και ψηφιακές τεχνολογίες, το 16% σε κτιριακές εγκαταστάσεις και λοιπό εξοπλισμό, το 15,1% σε μηχανολογικό εξοπλισμό και λοιπά μηχανήματα, και το 11,3% σε εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού. Αντίστοιχα με τις επιχειρήσεις στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη, όλες οι περιοχές δίνουν προτεραιότητα στις επενδύσεις στον τεχνολογικό εξοπλισμό και τις ψηφιακές τεχνολογίες. Ωστόσο, όλες οι υπόλοιπες περιοχές έχουν στη δεύτερη σειρά προτίμησης την επένδυση στον μηχανολογικό εξοπλισμό, στην τρίτη την επένδυση στις κτιριακές εγκαταστάσεις (ενώ στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη αυτές οι δύο ήταν αντίστροφα), και στην τέταρτη την επένδυση σε εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού. Η σειρά κατάταξης για τις άλλες περιοχές μεταβάλλεται ανάλογα με το είδος των επενδύσεων.