Εν μέσω αντιδράσεων η υπογραφή του μεγάλου έργου κατασκευής του ΒΟΑΚ

Υπό το βάρος ...πολιτικών και κοινωνικών ρωγμών, αλλά και προγραμματισμένων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας, υπογράφεται σήμερα μετά από χρόνια αναμονής και καθυστερήσεων, ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον εμβληματικά έργα υποδομής της χώρας, το μεγάλο τμήμα του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Ανάδοχος του βασικού τμήματος του έργου Χανιά – Ηράκλειο με συνολικό προυπολογισμό 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς και της προαιρετικής επέκτασης Κίσσαμος – Χανιά, είναι η εταιρεία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία εντάσσοντας στο χαρτοφυλάκιό της και αυτό το mega project ενισχύει περαιτέρω την παρουσία της στον τομέα των παραχωρήσεων.

Η τελετή υπογραφής, η οποία θα γίνει παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου, σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη μιας πολυετούς σύμβασης παραχώρησης διάρκειας 35 ετών, εκ των οποίων τα πρώτα 5 χρόνια (60 μήνες) θα αφιερωθούν στις φάσεις μελέτης και κατασκευής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΕλλάδα | 08.05.2025 20:10 Βίντεο ντοκουμέντο από τη φωτιά σε μηχανή της ομάδας ΔΙΑΣΕλλάδα | 08.05.2025 21:37Συναγερμός στη Φθιώτιδα: Ανετράπη όχημα – Δύο τραυματίες

Το κύριο αντικείμενο της παραχώρησης αφορά το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157 χιλιομέτρων, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση μέσω προαίρεσης στο τμήμα Κίσσαμος – Χανιά (30 χλμ.), ανεβάζοντας το συνολικό μήκος στα 187 χιλιόμετρα. Ο νέος αυτοκινητόδρομος σχεδιάζεται ως κλειστού τύπου, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), ανισόπεδους κόμβους, σήραγγες και γέφυρες.

Συγκεκριμένα, προβλέπονται:

• 46 ανισόπεδοι κόμβοι

• 15 σήραγγες συνολικού μήκους 14,5 χιλιομέτρων

• 40 γέφυρες συνολικού μήκους 8,67 χλμ.

• Επιτρεπόμενη ταχύτητα έως 130 χλμ./ώρα

Ο νέος ΒΟΑΚ θα μειώσει σημαντικά τους χρόνους μετακίνησης στο νησί καθώς το δρομολόγιο Χανιά – Ηράκλειο θα διαρκεί περίπου 70 λεπτά, ενώ μέχρι τον Άγιο Νικόλαο περίπου 100 λεπτά.

Το έργο έχει ενταχθεί στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» και μέρος του κόστους κατασκευής θα καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ποσό 200 εκατομμυρίων ευρώ. Η συνολική συμβολή του Δημοσίου στη χρηματοδότηση του έργου ανέρχεται σε 693 εκατ. ευρώ για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, τα οποία και δεσμεύτηκαν με απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστου Δήμα που αναρτήθηκε χθες στη Διάυγεια, ενώ η συμμετοχή για την προαίρεση Κίσσαμος – Χανιά υπολογίζεται σε 99 εκ. ευρώ.

Η χρηματοδότηση του έργου υποστηρίζεται από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο ύψους έως 1,301 δισ. Ευρώ που έχει εξασφαλίσει από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Για την περίοδο λειτουργίας έχουν προβλεφθεί σκιώδη διόδια, με αποζημίωση του αναδόχου που μπορεί να φτάνει έως το 64,62% των τελών διέλευσης, ενώ ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο εισόδου άλλων παικτών στο έργο σε επόμενο στάδιο.

Για την υλοποίηση του έργου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ήδη προχωρήσει στη σύσταση δύο ειδικών εταιρειών, της οχήματος ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ με αντικείμενο τη διαχείριση της σύμβασης παραχώρησης με το Δημόσιο και της ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ που θα αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του οδικού άξονα μετά την ολοκλήρωση των έργων.

Οι εταιρείες έχουν διάρκεια 40 ετών και θα καλύπτουν και το τμήμα προαίρεσης, με δικαίωμα επέκτασης των αρμοδιοτήτων ανάλογα με το εύρος του τελικού έργου.

Εκτός του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο, ο ΒΟΑΚ αναπτύσσεται σε ακόμα δύο βασικές εργολαβίες, το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη μήκους 22,5 χλμ. που υλοποιείται μέσω ΣΔΙΤ, με ανάδοχο την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – AKTOR και το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος μήκους 14,5 χλμ. που προχωρά ως δημόσιο έργο, με ανάδοχο την AKTOR.

Ο δρόμος μέχρι την υπογραφή της σημερινής σύμβασης, πάντως ήταν μακρύς. Υπενθυμίζεται ότι οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τα δύο πρώτα τμήματα του ΒΟΑΚ είχαν εκκινήσει από το 2018 με αρχική εκτίμηση ολοκλήρωσης του οδικού άξονα τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή των συμβάσεων. Ωστόσο φτάσαμε σχεδόν στα μέσα του 2025 για να υπογραφεί η σύμβαση για το τελευταίο και μεγαλύτερο τμήμα του έργου, με την ολοκλήρωση του άξονα να έχει γράψει ήδη σημαντικές καθυστερήσεις έχοντας διακινδυνεύσει και τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το γεγονός αυτό δεν αφήνει πλέον απολύτως κανένα περιθώριο για άλλες καθυστερήσεις. Κατά συνέπεια τους προσεχείς μήνες θα πρέπει να ...πιάσουν δουλειά οι μπουλντόζες ώστε στα τέλη του πρώτου εξαμήνου του 2026 να έχει ολοκληρωθεί ένα διακριτό τμήμα του έργου, περίπου 15%.

Αντιδράσεις από το «ξεχασμένο» κομμάτι της Κρήτης

Και ενώ η έναρξη του έργου βρίσκεται πλέον στην τελική ευθεία, έντονη παραμένει η πολιτική και κοινωνική διάστασή του καθώς εκκρεμεί ο σχεδιασμός για το ανατολικό άκρο του νησιού, με τη Σητεία και την Ιεράπετρα να μένουν εκτός. Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Κρήτης με κοινή δήλωσή τους επανέφεραν το αίτημα για ενιαίο και πλήρες ΒΟΑΚ από Κίσσαμο έως Σητεία, ζητώντας δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση για όλες τις περιοχές του νησιού.

Ιδιαίτερα οξυμένες είναι οι αντιδράσεις στην Ανατολική Κρήτη, καθώς το τμήμα Νεάπολη – Σητεία παραμένει εκτός του βασικού σχεδιασμού. Η Επιτροπή Διεκδίκησης ΒΟΑΚ Σητείας έχει ήδη συγκαλέσει δύο μαζικές συνελεύσεις και καλεί σε κινητοποίηση την Παρασκευή, στην εκδήλωση για την υπογραφή της σύμβασης.

Ο δήμαρχος Σητείας Γιώργος Ζερβάκης σε δηλώσεις του έκανε λόγο για «μεγάλη γεωγραφική και κοινωνική αδικία» σημειώνοντας ότι: «Η Σητεία δεν ζητά χάρη, αλλά το αυτονόητο: να ενωθεί με την υπόλοιπη Κρήτη, όχι να απομονωθεί». Εκτίμησε ότι ο Πρωθυπουργός από την Κρήτη θα δεσμευτεί «με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και χρηματοδότηση ώστε ο ΒΟΑΚ από το ένα άκρο της Κρήτης ως το άλλο να ενώνει την Κρήτη και όχι να τη χωρίζει».

Από την πλευρά τους οι βουλευτές Κρήτης του ΠΑΣΟΚ σε κοινή δήλωσή τους υπενθυμίζουν πως η Ανατολική Κρήτη δεν ζητά προνόμια, αλλά ένταξη στον στρατηγικό σχεδιασμό του έργου: «Ζητάμε ισότιμη πρόσβαση στις πύλες εισόδου, όπως ο δρόμος Σούδας – Αεροδρομίου Χανίων, και σε αναπτυξιακές υποδομές. Η πλήρης απουσία συνεννόησης με τους τοπικούς φορείς οδηγεί σε σοβαρές ανισότητες», τονίζουν.

Με μία ιδιαίτερα οξεία ανακοίνωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ και ο βουλευτής Χάρης Μαμουλάκης καταγγέλλουν απόλυτη αδιαφάνεια στη διαδικασία και ζητούν δημόσια απαντήσεις: «Η κυβερνητική επιλογή είναι το σκοτάδι. Οι πολίτες της Κρήτης δεν γνωρίζουν τι περιλαμβάνει η σύμβαση. Τι προβλέπεται για τα διόδια; Πώς θα επηρεαστούν οι μετακινήσεις; Γιατί αποκρύπτονται κρίσιμες πληροφορίες που δεσμεύουν την Κρήτη για δεκαετίες;»

Ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει επίσης το ζήτημα των προσφυγών των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), λόγω της χάραξης που, όπως σημειώνεται, αποκόπτει τα βόρεια από τα νότια τμήματα των δήμων, εγκλωβίζοντας τους κατοίκους «σε έναν κλειστό οδικό δακτύλιο».

Για το θέμα αυτό, πάντως, βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις μεταξύ της δημοτικής αρχής Ηρακλείου και του υπουργείου. Σε πρόσφατη συνάντηση του υφυπουργού Υποδομών, Νίκου Ταχιάου και του δημάρχου Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινού συμφωνήθηκε η αποστολή τεχνικών προτάσεων από πλευράς Δήμου, με στόχο την τροποποίηση της μελέτης, όπου είναι εφικτό.

Αυτοψία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου στα υπό εξέλιξη έργα του ΒΟΑΚ

Την Πέμπτη αυτοψία σε τρία εργοτάξια κατασκευής του Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης πραγματοποίησαν ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας, μαζί με τον Υφυπουργό Νίκο Ταχιάο και τον Γενικό Γραμματέα Δημήτρη Αναγνώπουλο.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου επισκέφθηκε διαδοχικά τα εργοτάξια και ενημερώθηκε από τους αναδόχους σχετικά με την πρόοδο των εργασιών, οι οποίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.

Τα συγκεκριμένα εργοτάξια αναπτύσσονται στα δύο σκέλη του ΒΟΑΚ που ήδη κατασκευάζονται, δηλαδή το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου και το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη στις Περιφερειακές Ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης στα εργοτάξια, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας δήλωσε: «Τα πρώτα τμήματα του ΒΟΑΚ κατασκευάζονται ήδη. Η εικόνα από τα εργοτάξια που επισκεφθήκαμε, σήμερα, είναι ότι το έργο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και μάλιστα εκτελούνται αρκετά απαιτητικές τεχνικές εργασίες, όπως η διάνοιξη σηράγγων. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βρίσκεται σε στενή συνεργασία με του αναδόχους, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόοδος του έργου».

Ο  Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος σημείωσε: «Ο ΒΟΑΚ είναι ένα τεράστιο στοίχημα για την Κρήτη και οι εργασίες προχωρούν πραγματικά με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές κατασκευαστικά έργο, καθώς είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται η κατασκευή ενός οδικού άξονα τόσο μεγάλου μήκους ως ενιαίο έργο. Είμαι βέβαιος πως η υλοποίησή του θα αλλάξει την ψυχολογία των Κρητικών και θα αναβαθμίσει τις μετακινήσεις τους και την ποιότητα ζωής τους».

Τραμπ: Ανακοίνωσε συμφωνία ΗΠΑ και Βρετανίας για τους δασμούς - Ποια προϊόντα θα περιλαμβάνει

Αναφορές για εκρήξεις στο αεροδρόμιο Τζαμού της Ινδίας

«Habemus papam»: Εξελέγη νέος Πάπας, λευκός καπνός μετά από την τέταρτη ψηφοφορία - Live από το Βατικανό

Το καθηλώτικο βίντεο των 30 δευτερολέπτων της δεύτερης πρόβας της Klavdia