ΝΟΚ: Πώς το υπουργείο Περιβάλλοντος διασώζει τα έξτρα τετραγωνικά μέτρα των κινήτρων που «κόπηκαν» από το ΣτΕ

Μάχη για να... διασώσει όσα περισσότερα τετραγωνικά μέτρα οικοδομικών αδειών είχαν εκδοθεί με τα κριτήρια του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που καταρρίφθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) δίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο με ταχύτατους ρυθμούς και μόλις δύο εβδομάδες μετά την ψήφιση της σχετικής τροπολογίας στη Βουλή, προχώρησε στην αποστολή του Σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο εξειδικεύει κρίσιμα ζητήματα, όπως τον χρόνο εκκίνησης των οικοδομικών αδειών.

Σύμφωνα με αυτό, κατασκευαστές και ιδιοκτήτες κτιρίων θα μπορέσουν να διατηρήσουν τα επιπλέον τετραγωνικά των μπόνους πληρώνοντας ένα περιβαλλοντικό τέλος 8% ή 15% ως εξής:

• 8% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτίρια που ανεγέρθηκαν με νόμιμες οικοδομικές άδειες, οι οποίες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί στα δικαστήρια και
• 15% της αξίας των πρόσθετων τετραγωνικών μέτρων για κτιριακές επενδύσεις που έχουν αιτηθεί να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Η τελική χρέωση θα προκύπτει από το γινόμενο του 8% ή 15% επί τα πρόσθετα τ.μ. της υπέρβασης επί την τιμή ζώνης της κάθε περιοχής, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί στις 11 Δεκεμβρίου του 2024, ημερομηνία κατά την οποία ανακοινώθηκε το περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ για τον ΝΟΚ.

Το ποσό αυτό θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση των δράσεων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.

Σύμφωνα με το υπουργείο, με το Π.Δ. το οποίο αναμένεται να εκδοθεί αμέσως μόλις λάβει το πράσινο φως από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο, «απελευθερώνεται οριστικά η οικοδομική δραστηριότητα, καθώς αίρεται η ασάφεια ως προς τη χρήση κινήτρων του ΝΟΚ».

Με το ίδιο Π.Δ. καθορίζεται η διαδικασία έγκρισης του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ) για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του ΝΟΚ.

Πώς αποδεικνύεται ο χρόνος εκκίνησης εργασιών

Ένα από τα βασικά ζητήματα που απαιτούσε αποσαφήνιση ύστερα από την νομοθετική ρύθμιση ήταν και ο τρόπος απόδειξης του χρόνου εκκίνησης των εργασιών. Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο Π.Δ., ως έναρξη οικοδομικών εργασιών αντιμετωπίζονται:

• Οι χωματουργικές εργασίες για την ανέγερση κτίσματος ή σε περίπτωση προσθήκης που δεν απαιτεί εκσκαφή, οι εργασίες σκυροδέτησης. Ο χρόνος διεξαγωγής των εργασιών αυτών αποδεικνύεται με τη γνωστοποίηση έναρξης στις Αρχές, με αεροφωτογραφίες, με συμβάσεις ή άλλα αποδεικτικά έγγραφα.
• Οι κατεδαφίσεις προϋπαρχόντων ακινήτων εφόσον αυτές έγιναν μετά την 11η Ιουνίου 2024.
• Οι αρχαιολογικές εργασίες στο πλαίσιο της υφιστάμενης οικοδομικής άδειας υπό την προϋπόθεση ότι διενεργήθηκαν μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2024.

Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο

Το σχέδιο Π.Δ. αποσαφηνίζει και τον τρόπο εφαρμογής του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου. Υπενθυμίζεται ότι το περιβαλλοντικό ισοδύναμο θεσπίστηκε με την προσφάτως ψηφισθείσα νομοθετική ρύθμιση για την αντιστάθμιση της χρήσης των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ των οικοδομικών αδειών που:

• ακυρώνονται με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως, η οποία εκκρεμεί και εφόσον έχουν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες, έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, και
• έχουν εκδοθεί έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024 και για τις οποίες έχει, έως την ίδια ημερομηνία, υποβληθεί αίτημα ένταξης σε πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή από το Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση έγκρισης του αιτήματος.

Το υπό έγκριση Π.Δ. καθορίζει λεπτομερώς τα μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, τα οποία θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας - εκτός από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη - όπου θα εφαρμόζονται σε επίπεδο δήμου.

Τα μέτρα αυτά, που προβλέπονται ως αντισταθμιστικές παρεμβάσεις για την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, είναι τα εξής:

α) Απόκτηση ακινήτων για κοινόχρηστους χώρους με αγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση, αναλογικά με την υπέρβαση δόμησης που έχει επιτραπεί καθ’ υπέρβαση των όρων δόμησης της κάθε περιοχής.

β) Διαμόρφωση και αναβάθμιση κοινόχρηστων χώρων, αλλά και δημιουργία υπόγειων χώρων στάθμευσης οχημάτων.

γ) Δημιουργία και βελτίωση δικτύων πρασίνου.

δ) Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή επικίνδυνων κτισμάτων.

ε) Ολοκληρωμένες αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες, κορεσμένες ή προστατευόμενες περιοχές.

στ) Χρηματοδότηση δράσεων για «έξυπνες» και κλιματικά ουδέτερες πόλεις.

ζ) Η χρηματοδότηση για την απόκτηση και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων από τους δήμους, αλλά και η αποκατάσταση δημόσιων διατηρητέων κτιρίων.

η) Έργα καθαρισμού και οριοθέτησης ρεμάτων.

θ) Η χρηματοδότηση για τη δημιουργία χώρων πρασίνου.

Επιπλέον, εξειδικεύεται η διαδικασία εκπόνησης και έγκρισης των ΕΣΠΙΑΠ, προβλέποντας ρητά ποιοι φορείς το υλοποιούν και πώς χρηματοδοτείται. Βάσει του σχεδίου αυτού, το οποίο πρέπει να εκπονηθεί εντός δύο ετών, θα επιλέγονται τα βέλτιστα μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου ανά δήμο.

«Σωσίβιο» και στις άδειες που έχουν ακυρωθεί

Στο μεταξύ το υπουργείο υλοποιώντας τις διατάξεις της νομοθετικής ρύθμισης που ψηφίστηκε στα μέσα Μαΐου, καλεί ιδιοκτήτες και κατασκευαστές των οποίων οι άδειες έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή έχουν προσβληθεί με αίτηση ακύρωσης, να αποστείλουν τα στοιχεία τους και την αιτιολόγηση της ανάγκης υλοποίησης της άδειάς τους προκειμένου να αποφανθούν τα αρχαιολογικά συμβούλια, ακόμα και αν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός των κτιρίων.

Προϋπόθεση είναι να έχουν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες, έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν κοινό αίτημα προς το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) έως και την 16.6.2025. Στο αίτημα, το οποίο μπορεί να υποβληθεί είτε εγχάρτως ή ηλεκτρονικά, εκτός των στοιχείων της άδειας και του ενδιαφερόμενου, θα πρέπει να συμπεριληφθούν τα στοιχεία της ακυρωτικής απόφασης ή της αίτησης ακύρωσης της άδειας, ενώ «συνιστάται να περιλαμβάνει αιτιολόγηση της αναγκαιότητας της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας δυνάμει τεχνικών, κοινωνικών, οικονομικών ή και νομικών κριτηρίων».

Το υπουργείο σημειώνει, πάντως, ότι η συγκεκριμένη διαδικασία δεν συνεπάγεται αυτοτελώς την δυνατότητα συνέχισης εργασιών, αλλά πρόκειται για προαπαιτούμενο στάδιο για την επανέκδοση της οικοδομικής άδειας.

Δίκη για τη φωτιά στο Μάτι: Ενοχή για 10 κατηγορούμενους - Αθώοι Δούρου και Μπουρνούς

Θάνατος αντί για τροφή: Ακόμη μια τραγωδία στη Γάζα - Ισραηλινοί άνοιξαν ξανά πυρ κατά αμάχων

Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση σε Κομοτηνή και Τρίκαλα με εντολή του Ευρωπαίου Εισαγγελέα

Πανελλήνιες 2025: Τα θέματα που έπεσαν στα Μαθηματικά για τα ΕΠΑΛ