Περί του έργου ανακατασκευής της Δημοτικής Αγοράς των Χανίων

Κοινή βούληση όλων είναι να ολοκληρωθεί το έργο της ανακατασκευής της Δημοτικής Αγοράς των Χανίων, του εμβληματικού αυτού κτιρίου για την πόλη μας. Ξεκινάμε με αυτή την διαπίστωση για να μην υπάρξει καμία παρεξήγηση από την συνέχεια του άρθρου, που θέτει λογικά ερωτήματα, προερχόμενα και από αναγνώστες του PARAKRITIKA.GR, αλλά και από το άρθρο-παρέμβαση του πρώην Δημάρχου, Τάσου Βάμβουκα.

Αυτά βεβαίως μετά την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ, όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών πριν από λίγες ημέρες. Μία απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και ΟικονομικώνΝίκου Παπαθανάση, που, από τη μία έφερε χαμόγελα, αλλά από την άλλη δημιούργησε και κάποιες εύλογες απορίες.

Να πάρουμε όμως τα πράγματα με την χρονολογική τους σειρά -αναφορικά με το οικονομικό σκέλος του έργου- και μάλιστα έτσι όπως έχουν δημοσιευτεί στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Χανίων.

Τα πρώτα βήματα έγιναν από την Δημοτική Αρχή του Γιώργου Τζανακάκη, συνεχίστηκαν με μικρότερο ρυθμό όμως από τον Κυριάκο Βιρβιδάκη, ενώ το αποφασιστικό βήμα έγινε επί Τάσου Βάμβουκα το 2015, ο οποίος στις 19 Απριλίου 2019 ανέλυε το πλάνο για την ανακατασκευή του κτιρίου, με τους καταστηματάρχες να εκφράζουν την ικανοποίησή τους. Μόλις δύο ημέρες νωρίτερα, στις 17 Απριλίου, το Δ.Σ. Χανίων είχε εγκρίνει τον τρόπο εκτέλεσης του έργου (το σχετικό δελτίο Τύπου ΕΔΩ).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Βάμβουκα, είχαν εξασφαλιστεί 5 εκ. ευρώ για το έργο, από τον τότε Υπουργό και βουλευτή Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Γιώργο Σταθάκη.

Οι εκλογές φέρνουν αλλαγές στη Δημοτική Αρχή και αναλαμβάνει Δήμαρχος Χανίων ο Παναγιώτης Σημανδηράκης. Και ο νέος Δήμαρχος δηλώνει σε κάθε τόνο -απολύτως λογικό- ότι η αποκατάσταση του κτιρίου της Δημοτικής Αγοράς είναι πρώτης προτεραιότητας έργο.

Πράγματι, λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο κ. Σημανδηράκης με ανακοίνωσή του, ευχαριστεί τον Περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη, για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης από 5 εκ. ευρώ σε 15 εκ. ευρώ, προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την προκήρυξη του έργου. Δηλώνει δε ότι… “Το επόμενο διάστημα προβλέπεται να υπογραφεί η προκήρυξη του διαγωνισμού, που θα διεξαχθεί σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ν.4412/2016 και ορίζεται ως μια κλειστή διαδικασία που περιλαμβάνει ειδικές προσκλήσεις σε μεγάλες εταιρίες με αποδεδειγμένη εμπειρία σε αντίστοιχης κλίμακας έργα”. (το σχετικό δελτίο Τύπου ΕΔΩ)

Μάλιστα, δημοσιεύεται και η σχετική τροποποιητική απόφαση από την Περιφέρεια Κρήτης, στην οποία αναφέρονται τα εξής… “Αποφασίζουμε την τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Διάθεσης Πίστωσης µε αρ. πρωτ. 52289/27.04.2015, ως προς τον προϋπολογισµό του έργου, εγκρίνοντας αύξηση στη διάθεση πίστωσης του έργου η οποία διαµορφώνεται στο ποσό ύψους 15.000.000,00 €, (έναντι 5.000.000,00 € προηγουµένως), για την εκτέλεση και σε βάρος των πιστώσεων του έργου µε τίτλο «ΑΡΣΗ ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΘΟΡΩΝ ΛΟΓΩ ΘΕΟΜΗΝΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΑΝΙΩΝ»… Η παραπάνω πίστωση που εγκρίνεται µε την απόφαση αυτή περιορίζεται αυτοµάτως στο ποσό του συµφωνητικού της εργολαβίας που θα προκύψει, µε αντίστοιχη προσαρµογή του ΦΠΑ, των απροβλέπτων και της αναθεώρησης στο ποσό της σύµβασης. Ο προϋπολογισµός δηµοπράτησης δεν θα υπερβαίνει την εγκρινόµενη πίστωση. Στην πινακίδα δηµοσιότητας του έργου / υποέργου θα αναγράφεται ότι εκτελείται µε εθνικούς πόρους από το Π.Δ.Ε. Περιφέρειας Κρήτης (για έργα / υποέργα προϋπολογισµού υψηλότερου των 200.000,00 € καθαρής αξίας). (δείτε το σχετικό ΕΔΩ).

Στις 21 Δεκεμβρίου 2020 δημοσιεύεται η πρόσκληση για την επιλογή αναδόχου, με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα προσφορά. Η εκτιμώμενη αξία του έργου ανέρχεται σε 12.096.774,19 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α. 24 %). Αναφέρεται δε στους όρους ότι η διάρκεια ολοκλήρωσης των εργασιών είναι τα δύο έτη (δείτε το σχετικό ΕΔΩ). Επιλέγεται ως ανάδοχος η ΙΝΤΡΑΚΑΤ και το έργο μπαίνει στη φάση εκτέλεσης στις 28 Ιανουαρίου 2022 όταν και ξεκινούν οι εργασίες για την αποξήλωση και απομάκρυνση των κατασκευών που υπήρχαν στα καταστήματα,ώστε τις επόμενες ημέρες να αρχίσουν από τα συνεργεία του αναδόχου του έργου οι κύριες εργασίες για την αποκατάσταση του ιστορικού μνημείου της πόλης.

Το έργο ωστόσο αντιμετωπίζει δύο βασικά ζητήματα, που αναγκάζουν την εταιρία να σταματήσει τις εργασίες για κάποιο χρονικό διάστημα. Το ένα είναι το θέμα του τείχους και του προμαχώνα κάτω από τη Δημοτική Αγορά, που είχε επισημανθεί εγκαίρως, πολύ πριν ξεκινήσουν τα έργα, από τον αείμνηστο Μιχάλη Ανδριανάκη και το δεύτερο είναι το ιδιοκτησιακό στην ανάδοχο εταιρία.

Ως προς το πρώτο, η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έρχεται στα Χανιά στις 21 Δεκεμβρίου 2022 και συνοδευόμενη από τον Δήμαρχο Χανίων, επιθεωρεί το σημείο όπου δημιουργήθηκε το πρόβλημα εξαιτίας του ενετικού τείχους. Η στατική μελέτη θα χρειαστεί να επικαιροποιηθεί, ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το έργο, αλλά και να προστατευθούν τα ενετικά τείχη, τμήμα δε της μελέτης επικαιροποιείται με fast track διαδικασίες από το Υπουργείο.

Κι ενώ λύνεται το πρώτο πρόβλημα, προκύπτει το δεύτερο με το ιδιοκτησιακό καθεστώς στην ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Συγκεκριμένα, οι εργασίες σταματούν ξανά το φθινόπωρο του 2023, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την απόκτηση του 100% των μετοχών της ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ.

Ωστόσο, καθίσταται πλέον ξεκάθαρο ότι οι εργασίες, μετά από όλα αυτά τα προβλήματα, δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν με βάση το χρονοδιάγραμμα της προκήρυξης, δηλαδή σε δύο χρόνια, μέσα στο 2024. Στις 19 Ιανουαρίου, όλα τα προβλήματα δείχνουν να ξεπερνώνται και το έργο ξεκινά και πάλι. Ο Δήμαρχος Χανίων συναντάνται με τον γενικό διευθυντή της «ΙΝΤΡΑΚΑΤ» στην Αθήνα, ο οποίος τον διαβεβαιώνει ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα εγκατασταθεί το εργοτάξιο. Παράλληλα προχώρησε και η εξόφληση των υπεργολάβων που είχαν αναλάβει μέρος των εργασιών ανακατασκευής. Σε σχετικές δηλώσεις, ο κ. Σημανδηράκης τονίζει… “Το χρονοδιάγραμμα που έχουμε εγκρίνει ως δημοτικό συμβούλιο και αποτελεί την πρώτη παράταση, ελπίζουμε και η τελευταία, τηνάνοιξη του 2025να παραδώσουμε το έργο”.

Και ερχόμαστε στο 2025, με το έργο βεβαίως ουδόλλως να παραδίδεται τον μήνα που διανύουμε και είναι βέβαιο πως θα δοθεί και νέα παράταση σε επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, με τον χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης να εκτιμάται ότι είναι περί τα μέσα της άνοιξης του 2026, χωρίς ωστόσο να διατυπώνεται από επίσημα χείλη.

Από τον Σύλλογο Καταστηματαρχών διαπιστώνεται ότι οι εργασίες έχουν σταματήσει και πάλι και σε ανακοίνωσή του αναφέρει πως… “η ανάδοχος εταιρία που έχει αναλάβει την ανακατασκευή δεν έχει σε προτεραιότητα την ολοκλήρωσή του έργου και το πρόβλημα δεν είναι αυτό της έλλειψης χρημάτων” (δείτε το σχετικό ΕΔΩ).

Από ρεπορτάζ του PARAKRITIKA.GR προκύπτει ότι η ροή των χρημάτων από την Περιφέρεια είναι απρόσκοπτη μέχρι και τα τέλη Ιανουαρίου και έχουν πληρωθεί όλα τα σχετικά παραστατικά που ξεπερνούν το 1 εκ. ευρώ.

Και έρχεται η ανακοίνωση από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και ΟικονομικώνΝίκο Παπαθανάση της ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ 2021-2027 (δείτε το σχετικό ΕΔΩ), για να δημιουργήσει την εύλογη απορία για το πόσο τελικά θα στοιχίσει το έργο της ανακατασκευής της Δημοτικής Αγοράς των Χανίων.

Η απόφαση αναφέρει ότι εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του ΕΣΠΑ 2021-2027, η πράξη «Άρση της ετοιμορροπίας, αποκατάσταση φθορών λόγω θεομηνίας και ενεργειακή αναβάθμιση της Δημοτικής Αγοράς Χανίων», συνολικού προϋπολογισμού 8.811.402 ευρώ. Εχει δηλαδή προστεθεί στην αρχική πράξη -που αναφέρεται πιο πάνω στην προκήρυξη του έργου- και η ενεργειακή αναβάθμιση.

“Εχουν δηλαδή προστεθεί στα 9,1 εκ. ευρώ της δεσμευτικής προσφοράς της αναδόχου, άλλα 8,8 εκ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, φτάνοντας το κόστος του έργου στα 18 εκ. ευρώ;”, διερωτήθηκαν αρκετοί.
Όπως επίσης… “Από που χρηματοδοτούνταν μέχρι σήμερα το έργο;”.
Αλλά και… “Μέχρι πότε μπορεί να ολοκληρώσει το έργο η ανάδοχος εταιρία;”.

Οι απαντήσεις λοιπόν που πήραμε είναι ότι το έργο δεν πρόκειται να φτάσει τα 18 εκ. ευρώ. Τα χρήματα του ΕΣΠΑ θα έρθουν ουσιαστικά να υποκαταστήσουν εκείνα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (από το οποίο χρηματοδοτούνταν μέχρι σήμερα) και δίνεται πλέον η δυνατότητα και για την ενεργειακή αναβάθμιση της Δημοτικής Αγοράς. Δηλαδή, αν προσθέσει κανείς τα δαπανηθέντα χρήματα από την Περιφέρεια Κρήτης μέχρι και σήμερα με εκείνα του ΕΣΠΑ, φτάνει σε ένα ποσό που ανέρχεται στα 10 εκ. ευρώ και αυτό είναι το τελικό!

Οσο για τον χρόνο ολοκλήρωσης -αναφορικά με τις πληρωμές από το ΕΣΠΑ- μπορεί να πάει μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2027, όταν και λήγει το πρόγραμμα.

Η δήλωση πάντως του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του Ομίλου ΑΚΤΩΡ, Αλέξανδρου Εξάρχου, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ 2021-2027, πως… “Όταν υπάρχει χρηματοδότηση τρέχουν πιο γρήγορα τα έργα”, δημιουργεί ένα εύλογο ερώτημα για το τι συνέβαινε μέχρι και σήμερα με τη ροή των χρημάτων, που δεν μπορεί να απαντηθεί από κανέναν άλλον, πέραν της Περιφέρειας Κρήτης ή του Δήμου Χανίων, εκτός και αν ειπώθηκε απλά για τη δημιουργία εντυπώσεων και μόνο.