Πρώτα διόδια… και μετά ολοκληρωμένος ΒΟΑΚ;

Πρώτα διόδια και μετά… ολοκληρωμένο αυτοκινητόδρομοθα δουν οι Κρητικοί, όπως προκύπτει από τη σύμβαση για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), όπως έχει ήδη επισημάνει τοethnos.gr.

Οι τρεις μετωπικοί σταθμοίδιοδίωνθα λειτουργήσουν με τα εργοτάξιαακόμα ανοιχτά και υπό τηνπροϋπόθεσηότι θα έχουν ολοκληρωθεί τρία συγκεκριμένα οδικά τμήματα συνολικού μήκους περίπου 72 χιλιομέτρων προκειμένου οι Κρητικοί να… εμπεδώσουν τηνεπιβολή διοδίωνγια τη χρήση του αυτοκινητοδρόμου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σύμβαση. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο τμήμα του έργου θα βρίσκεται ακόμα υπό κατασκευή. Οι σταθμοί αυτοί θα καταργηθούν μόνο με την πλήρη ολοκλήρωση του έργου, όταν και θα εφαρμοστεί αναλογικό σύστημα χρέωσης με χρήση ηλεκτρονικών πομποδεκτών και αναγνώριση πινακίδας.

Στον αυτοκινητόδρομο θα εφαρμοστεί και ηνέα…πατέντατων«σκιωδών διοδίων», δηλαδή της πληρωμής από το Δημόσιο ποσοστού 66,62% του εκάστοτε διοδίου τέλους για κάθε διέλευση. Μέσω της μεθόδου αυτής μάλιστα το Ελληνικό Δημόσιο θα καταβάλλει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια της παραχώρησης. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η δαπάνη από την καταβολή στον παραχωρησιούχο καθόλη την περίοδο λειτουργίας της πληρωμής σκιωδών διοδίων εκτιμάται στα343,8 εκατομμύρια ευρώγια το τμήμα Χανιά – Χερσόνησος, αλλάσυνολικά στα 400,7 εκατομμύρια ευρώ εφόσον ενεργοποιηθεί η προαίρεση του τμήματος Κίσσαμος – Χανιάπου θα φτάσει το μήκος του αυτοκινητοδρόμου στα 187 χλμ, κάτι το οποίο θα γίνει αμέσως μόλις εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου, όπως ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών,Χρίστος Δήμας.

Για τιςαστικές μετακινήσειςστις παρακάμψεις των τριών μεγάλων πόλεων (Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο), η σύμβαση προβλέπει απαλλαγές για τους χρήστες, υπό αυστηρούς όρους, όπως για παράδειγμα να μην έχει προηγηθεί άλλη διέλευση του οχήματος την τελευταία μία ώρα.

Τοκόστοςκαι αυτών των απαλλαγών θα το αναλάβει το Δημόσιο μέσω του ίδιου μηχανισμού «σκιωδών διοδίων».

Η σύμβαση που υπεγράφη λίγες ημέρες νωρίτερα μεταξύ του υπουργείου και της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑσυνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,75 δισ. ευρώ, πάντως, ξεκίνησε να συζητείται στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής την Πέμπτη… μισή καθώςκατατέθηκε χωρίς τα 12 προσαρτήματάτης, στα οποία είθισται να υπάρχουν κρίσιμες πληροφορίες για την επένδυση, το έργο και τους οικονομικούς όρους.

Άλλωστε έχει υπογραφεί γεγονός που σημαίνει ότι οι συνεδριάσεις της Επιτροπής μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα έχουν χωρίς τη δυνατότητα παρεμβάσεων επί των όρων και του περιεχομένου της.

Η σύμβαση αντιμετώπισε τη σφοδρή κριτική της αντιπολίτευσης, η οποία αναφέρθηκε σε «σύμβαση αποικιοκρατικού χαρακτήρα» που «επιβαρύνει δυσανάλογα το Δημόσιο και προστατεύει υπερβολικά τον παραχωρησιούχο».

Οι βουλευτές μάλιστα έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου γιαπρόσθετες αποζημιώσεις εκατομμυρίων στον παραχωρησιούχο, με τις σχετικές απαιτήσεις να ξεκινούν σε μόλις 13 μήνες καθώς ο χρόνος που προβλέπεται στη σύμβαση για να ολοκληρωθούν οι απαλλοτριώσεις εκ μέρους του Δημοσίου είναι περιορισμένοςαγγίζοντας μη ρεαλιστικά επίπεδα: «Εδώ και 6 χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα. Το 80% των απαλλοτριώσεων εκκρεμεί. Τα περιθώρια που θέτει η σύμβαση είναι απολύτως πιεστικά: 12 μήνες για τις εκτός σχεδίου περιοχές και 18 μήνες για τις εντός σχεδίου. Οταν στο Λασίθι οι απαλλοτριώσεις διήρκησαν 4,5 χρόνια, γίνεται αντιληπτό ότι από τον 13ο και τον 19ο μήνα αντίστοιχα θα αρχίσουν να κατατίθενται από τον παραχωρησιούχο αιτήματα αποζημιώσεων για τη μη ολοκλήρωσή τους με ευθύνη του Δημοσίου», ανέφερε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ,Χάρης Μαμουλάκης.

Τον προβληματισμό του συνόλου της αντιπολίτευσης προκάλεσε και το γεγονός ότι σε κανένα σημείο της σύμβασης, δεν αναφέρεται ξεκάθαρα οσυνολικός προϋπολογισμός του έργου και ο ακριβής επιμερισμόςτου βάσει των πηγών χρηματοδότησης.

Οι βουλευτές σημείωσαν πως η Πολιτεία χρηματοδοτεί μεγάλο σκέλος του έργου και επιβάλλει στους πολίτες διπλά διόδια με τον κ. Μαμουλάκη να υπενθυμίζει ότι το 2018 ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 1,3 δισ, το 2022 έφτασε το 1,7 δισ και σήμερα δεν είναι γνωστό πόσο ακριβώς θα κοστίσει.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ,Αναστάσιος Νικολαΐδηςαναφέρθηκε και στις τεράστιες καθυστερήσεις που έχει «γράψει» το έργο πριν καλά καλά ξεκινήσει τονίζοντας ότι «οι Κρητικοί ακούν από το 2019 υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα».

Και όλα αυτά όταν, όπως ανέφερε ηΠέτη Πέρκααπό τη Νέα Αριστερά, η Κρήτη έχει τη θλιβερή πρωτιά σε τροχαία με 64 νεκρούς το 2024 έναντι 32 το 2023, δηλαδή αύξηση κατά 100%!

Τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης προκάλεσε για ακόμα μία φορά και το γεγονός ότι η Σητεία έμεινε εκτός έργων. «Με τον τρόπο που προχωρά ο ΒΟΑΚ, το νησί χωρίζεται σε ζώνη προτεραιότητας και ζώνη αδιαφορίας. Επικρατούν λογικές κόστους οφέλους αντί να λαμβάνεται υπόψη το δικαίωμα των πολιτών για ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλείς υποδομές», ανέφερε ο κ. Νικολαΐδης.

Παράλληλα τονίστηκε ότι στην εν λόγω σύμβαση προβλέπεται και η δυνατότητα στον παραχωρησιούχο να αποφασίζει για τη διαθεσιμότητα του άξονα: «Μπορεί να κλείσει ανά πάσα στιγμή χωρίς ποινή», ανέφερε ο κ. Μαμουλάκης υπενθυμίζοντας τον αποκλεισμό της Αττικής Οδού στην περίπτωση της χιονόπτωσης στην Αθήνα.

Τα άλλα θολά σημεία

Οι βουλευτές κατέγραψαν κατά τη διάρκεια της πρώτης εκ των τριών συνεδριάσεων της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για το ζήτημα και μιασειρά άλλων θολών σημείωνστη σύμβαση και συγκεκριμένα:

• Δεν προηγήθηκε διαβούλευση με την τοπική κοινωνία.
• Εφαρμόζεται για άλλη μια φορά ο θεσμός του «ανεξάρτητου» μηχανικού, η ανεξαρτησία του οποίου ωστόσο τίθεται εν αμφιβόλω δεδομένου ότι πληρώνεται από τον ανάδοχο.
• Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν εκμεταλλεύτηκε το εργαλείο της προστασίας των νησιωτικών περιοχών που παρέχει η ΕΕ ως προς την επιβολή διοδίων, όπως συμβαίνει στη Σαρδηνία, στη Μαγιόρκα, τη Μινόρκα και την Κύπρο που δεν έχουν διόδια.
• Δεν καθίσταται σαφές τι θα γίνει σε περίπτωση που κερδηθούν οι δικαστικές προσφυγές που έχουν καταθέσει οι δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, γεγονός το οποίο θα επηρεάσει τον σχεδιασμό.

Δεν είναι γνωστός ο χρόνος εφαρμογής του συστήματος των αναλογικών διοδίων σε όλη την Ελλάδα.

Δήμας: Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τον ΒΟΑΚ είναι από την Κίσσαμο μέχρι τη Σητεία

«Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τον ΒΟΑΚ είναι από την Κίσσαμο μέχρι τη Σητεία», δήλωσε από την πλευρά του ο κ.Δήμας, απαντώντας στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης για έναν ιδιότυπο «ακρωτηριασμό» του νησιούπαραδεχόμενος ωστόσο πως υπάρχουν διαφορετικές φάσεις ωρίμανσης, ανά τμήματα.

Ειδικότερα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών υπενθύμισε ότιήδη εκτελούνται έργαστις Περιφερειακές ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου, από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι τη Νεάπολη, στο τμήμα του δημόσιου έργου και από τη Νεάπολη μέχρι τη Χερσόνησο, μέσω ΣΔΙΤ.

Όσον αφορά σταεπόμενα στάδια προόδουτου έργου, ο κ. Δήμας συμπλήρωσε:

«Στις 9 Μαΐου υπογράψαμε τησύμβαση παραχώρησηςγια το κεντρικό τμήμα του ΒΟΑΚ, το Χανιά – Ηράκλειο, τα 157 χλμ. Μετά ακολουθεί το κομμάτι της προαίρεσης από τα Χανιά μέχρι την Κίσσαμο. Έπειτα, ξεκινώντας από τον Άγιο Νικόλαο φτάνοντας μέχρι την Παχιά Άμμο, στο ανατολικό κομμάτι του νησιού, έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι μελέτες που απαιτούνται, ενώ από την Παχιά Άμμο μέχρι τη Σητεία, θα χρηματοδοτήσουμε τις μελέτες από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα».

Όσον αφορά στο θέμα τωνδιοδίων, ο κ. Δήμας ανέφερε πως «δεν μπορούμε να έχουμε και όλο το οδικό δίκτυο και να μην υπάρχουν διόδια», ενώ τόνισε ότι το Δημόσιο δικαιούται να ζητήσει από τον παραχωρησιούχο να εκτελέσει Πρόδρομες Εργασίες στο έργο ώστε να επιταχυνθεί η κατασκευή του, εκφράζοντας την πρόθεση του Υπουργείου στις Πρόδρομες Εργασίες να εκτελεστούν άμεσα και έργα Οδικής Ασφάλειας, προκειμένου να μετριαστούν τα ατυχήματα στον υφιστάμενο άξονα.