“Τον νου σας… μπλόκο”! Οι ομάδες στην Κρήτη που “προειδοποιούν” τους οδηγούς

Το αυτοκίνητο από το αντίθετο ρεύμα μάς αναβοσβήνει τα φώτα του. Ενστικτωδώς μειώνουμε ταχύτητα, χωρίς να είμαστε σίγουροι τι θα συναντήσουμε μετά τη στροφή. Ισως κάποιο τροχαίο που δυσκολεύει την κυκλοφορία; Λίγα μέτρα παρακάτω υπάρχει μπλόκο τηςΤροχαίαςπου ελέγχει την ταχύτητα και σταματάει δειγματοληπτικά οδηγούς για αλκοτέστ. Ο οδηγός του άλλου αυτοκινήτου είχε χρησιμοποιήσει την πιο κλασική κίνηση, «παίζοντας» τα φώτα του για να μας προειδοποιήσει.

Τέτοιες σκηνές είναι συχνά στους ελληνικούς δρόμους, όμωςη τραγωδία στη Λεωφόρο Σούδαςστα Χανιά ανέδειξε με τον πιο οδυνηρό τρόπο τις συνέπειες της επικίνδυνης οδήγησης. Σε βίντεο από κάμερα ασφαλείας φαίνεται η στιγμή που ένα όχημα συγκρούεται μετωπικά με μηχανή, σκοτώνοντας ακαριαία τον 20χρονο αναβάτη. Ο οδηγός του αυτοκινήτου, που είχε ήδη εντοπιστεί θετικός σε αλκοτέστ, είχε καταφέρει να συνεχίσει να οδηγεί παρά το γεγονός ότι οι αστυνομικοί του είχαν πάρει τα κλειδιά. Το περιστατικό πυροδότησε ξανά τη συζήτηση για την οδική ασφάλεια, ειδικά στηνΚρήτη, όπου τα θανατηφόρα τροχαία καταγράφουν ρεκόρ δεκαετίας. Την ίδια ώρα, σε δεκάδες ομάδες τουFacebookκαι τουViber, οδηγοί ενημερώνουν ο ένας τον άλλο για το πού βρίσκονται μπλόκα της Τροχαίας, προειδοποιώντας για ελέγχους αλκοτέστ και ραντάρ ταχύτητας.

Κρυφές ή ιδιωτικές ομάδες με χιλιάδες μέλη

Πρόκειται στην πλειονότητά τους για κρυφές ή ιδιωτικές ομάδες στις οποίες είτε απαιτείται πρόσκληση από κάποιο μέλος προκειμένου να υπάρξει πρόσβαση είτε υποβάλλεται αίτημα που θα το εγκρίνουν οι διαχειριστές προκειμένου να ενταχθεί ένα νέο μέλος. Ενα από τα πιο ενεργά γκρουπ του Viber αριθμεί περισσότερα από10.500 μέληκαι δεν περνάει ώρα της ημέρας ή της νύχτας που να μην υπάρχει από τους χρήστες κάποια καινούργια ενημέρωση για το πού υπάρχουν μπλόκα στους δρόμους τηςΑθήνας. Οι περισσότεροι αρκούνται στο να επισημάνουν την τοποθεσία, ενώ ορισμένοι βγάζουν και φωτογραφία ή και βίντεο με το ακριβές σημείο ή δίνουν το στίγμα σε χάρτη: «Μπλόκο πριν την έξοδο 9 στην Αττική Οδό. Κρυμμένοι», «Μπλόκο στην άνοδο της Αλίμου πριν το φανάρι της Βουλιαγμένης», «Λεωφόρο Κηφισίας περιπολικό κρύβεται σε παράδρομο (δεν πολυφαίνεται)», «Παιδιά προσοχή στο Σχιστό Κερατσινίου μπλόκο με ραντάρ».

Οι διαχειριστές του γκρουπ επαναλαμβάνουν κατά διαστήματα τον μοναδικό κανόνα που έχουν θέσει: «Γράφουμε μόνο πού έχει μπλόκο. Δεν σχολιάζουμε τίποτα άλλο». Η πιο συχνή παρότρυνση μεταξύ των μελών είναι «τον νου σας» και «προσοχή». Οι χρήστες σπεύδουν να συμβάλλουν σε αυτή την άτυπη καταγραφή: «Και ταξί είδα να σταματάνε», «κάθονται στη νησίδα για να βλέπουν και τα δύο ρεύματα», «μεγάλη προσοχή, γράφουν τα πάντα».

Από την Αθήνα έως την Κρήτη και τη Ρόδο

Η Αθήνα δεν έχει το μονοπώλιο στο κρυφτό που φαίνεται να έχουν στήσει οι οδηγοί με τους αστυνομικούς της Τροχαίας. Αντίστοιχο γκρουπ τηςΡόδουαριθμεί33.000 μέληστο Facebook. Μπορεί οι δημοσιεύσεις να μην ανεβαίνουν με την ίδια συχνότητα, πρόκειται όμως για μια ενεργή ομάδα που έχει αναπτύξει έναν δικό της κώδικα επικοινωνίας προκειμένου να μην αναφέρονται ολογράφως οι λέξεις «μπλόκα» και «αστυνομία».

Συγκεκριμένα, στους κανονισμούς του γκρουπ οι διαχειριστές υπαγορεύουν το εξής: «Λέξεις που δεν επιτρέπονται: αστυνομία (…), μπλόκο, περιπολικό, πρόστιμο, κλήση, ασφάλεια, σταματάνε κόσμο και συναφή». Επίσης επισημαίνουν πως απαγορεύονται οι αναρτήσεις που αφορούν ερωτήσεις για το πού υπάρχουν μπλόκα, ενώ αναφέρουν πως«η συμμετοχή σε αυτή την ομάδα προϋποθέτει την αμοιβαία εμπιστοσύνη…». Τα στοιχεία αποκαλύπτουν μια ακόμα πιο ανησυχητική εικόνα. Αν και η Αττική καταγράφει τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα σε απόλυτους αριθμούς (5.592 το 2022), λόγω του πληθυσμού της και του μεγάλου στόλου οχημάτων, ο αριθμός των νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκους είναι ο μικρότερος στη χώρα. Συγκεκριμένα, το 2022 η Αττική είχε 42 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους, ενώ το Νότιο Αιγαίο, όπου ανήκει και η Ρόδος, κατέγραψε το θλιβερό ρεκόρ των 131 νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκους – την υψηλότερη αναλογία στην Ελλάδα.

Στην Κρήτη τα πράγματα είναι επίσης ανησυχητικά. Δύο ομάδες με την ονομασία«Προσοχή λάδια»στο Ηράκλειο, με την πιο δημοφιλή να έχει 67.000 μέλη, λειτουργούν με τον ίδιο σκοπό: να προειδοποιούν τους οδηγούς για τα μπλόκα. Και ενώ τα δίκτυα αυτά ανθούν, τα στατιστικά της Κρήτης παραμένουν δυσοίωνα. Οπωςέχει αναφέρειστην «Κ» ο πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων (ΕΣΥΠΡΟΤΑ),Γιάννης Λιονάκης,το 2024 στην Κρήτη έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία συνολικά 64 άτομα, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ το 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Κρήτη σημείωσε υπερτριπλάσιους θανάτους τροχαίων σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Κερδίζει έδαφος

Η εφαρμογήWaze GPSπου ανήκει στη Google επιτρέπει την ενημέρωση των οδηγών για ενδεχόμενους ελέγχους. Αν και το Waze δεν είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένο στη χώρα μας, φαίνεται πως κερδίζει διαρκώς έδαφος, καθώς όλο και περισσότεροι το επιλέγουν ως GPS για τις διαδρομές τους. Οπως αναφέρει και στην επίσημη περιγραφή του «πάντα γνωρίζεις τι συμβαίνει στους δρόμους με το Waze. Σε ενημερώνει για την κίνηση, για έργα, για παρουσία αστυνομίας, ατυχήματα και άλλα πολλά, σε πραγματικό χρόνο».

Αυτές τις πληροφορίες το Waze τις αντλεί από τους χρήστες που μπορούν να αναφέρουν την ύπαρξη της αστυνομίας διευκρινίζοντας μάλιστα αν είναι «κρυμμένοι» ή όχι, καθώς και από ποια πλευρά του δρόμου βρίσκονται. Με κάθε καταγραφή οι χρήστες συγκεντρώνουν πόντους, ακριβώς όπως στη λογική ενός βιντεοπαιχνιδιού, καθώς η εφαρμογή σού δημιουργεί ένα προφίλ ανάλογο με τη συμμετοχή σου στην κοινότητα. Μέσω των εκπροσώπων του το Waze στο παρελθόν έχει υπερασπιστεί τη συγκεκριμένη λειτουργία καθώς, όπως λέει, προάγει την ασφαλέστερη οδήγηση. «Οι περισσότεροι χρήστες τείνουν να οδηγούν πιο προσεκτικά όταν πιστεύουν ότι η επιβολή του νόμου είναι κοντά» ήταν τα ακριβή της λόγια της Julie Mossler, πρώην εκπροσώπου Τύπου της εταιρείας.

Ωστόσο ο αντίλογος, που έχει κατά διαστήματα εκφραστεί από πολλούς αστυνομικούς ανά τον κόσμο, σχολιάζει ότι η λειτουργία εντοπισμού της αστυνομίας είναι ένα εργαλείο για τους ανεύθυνους οδηγούς που τους προτρέπει να οδηγούν λιγότερο προσεκτικά, καθώς τους επιτρέπει να εντοπίσουν και να επιβραδύνουν στιγμιαία όταν πλησιάζουν σε κάποιο μπλόκο. Το National Sheriffs’ Association της Αμερικής σε δελτίο τύπου που είχε εκδώσει στο παρελθόν ισχυρίστηκε πως παρά τα αιτήματά τους η Google «εξακολουθεί να μην έχει συναντηθεί μαζί μας για να συζητήσουμε τις ανησυχίες μας για την (οδική) ασφάλεια. Eνας μεθυσμένος οδηγός μπορεί να χρησιμοποιήσει τη λειτουργία εντοπισμού της αστυνομίας και να επιλέξει εναλλακτικές διαδρομές. Γιατί να προσφέρεται αυτό το εργαλείο που διευκολύνει την αποφυγή της επιβολής του νόμου ενθαρρύνοντας τον συνδυασμό αλκοόλ και οδήγησης;». Σε δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν το 2023 ορισμένοι χρήστες ανέφεραν πως, πράγματι, δεν έχουν πλέον την επιλογή να δουν ή να καταγράψουν την αστυνομική παρουσία. Δεν έχει υπάρξει όμως κάποια επίσημη ανακοίνωση, ενώ στην πλειονότητα των συσκευών η συγκεκριμένη υπηρεσία λειτουργεί κανονικά.

Πηγή: kathimerini.gr