Υπηρεσίες Δόμησης: Καταρρέουν (όπου υπάρχουν) με την αυθαιρεσία να οργιάζει

Υπό διάλυση βρίσκονται οι Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) της χώρας 15 χρόνια μετά τη μεταφορά τους μέσω του «Καλλικράτη» από τις κατηργημένες Νομαρχίες στους δήμους με την Πολιτεία να τις καταδικάζει δια των πράξεων και κυρίως των παραλείψεών της σε εγκατάλειψη δημιουργώντας την ιδανική συνθήκη για τη συνεχιζόμενη πολεοδομική αναρχία στη χώρα.

Υστερα από δεκαετίες πειραματισμών και ένα πήγαινε – έλα σχεδόν ανά 15ετία μετά το 1983 από Νομαρχίες σε δήμους, αυτήν την περίοδο εξετάζεται μία νέα αλλαγή, η απομάκρυνσή τους απο την Τοπική Αυτοδιοίκηση και η υπαγωγή τους στο κεντρικό κράτος με την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδα (ΚΕΔΕ), πάντως, να προειδοποιεί για «πόλεμο» εφόσον κάτι τέτοιο προχωρήσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΕλλάδα | 15.05.2025 20:19 Σοκαριστικές εικόνες στη Θηβών: Φορτηγό έπεσε από τη γέφυρα της Πέτρου ΡάλληΕλλάδα | 15.05.2025 21:40 Τριπλός θάνατος στο Ελληνικό: Το σπίτι που διεκδικεί η οικιακή βοηθός, οι αντιφάσεις και η... χρυσή αλυσίδα

Στο μεταξύ σχεδόν οι μισοί δήμοι της χώρας δε διαθέτουν δική τους ΥΔΟΜ, ενώ και στις περισσότερες εξ όσων υφίστανται η υποστελέχωση είναι ακραία, η ανανέωση του προσωπικού μηδαμινή και οι αποδοχές σε τέτοια επίπεδα που αποτρέπουν τους μηχανικούς ακόμα και από τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ ή τους οδηγούν σε άτακτη φυγή αμέσως μετά την πρόσληψή τους.

Εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού μάλιστα δεν έχουν ενεργοποιηθεί ούτε οι προβλεπόμενοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι στο 30% των οικοδομικών αδειών που εκδίδονται χωρίς προέγκριση ούτε και στο 10% των «τακτοποιημένων» αυθαιρέτων, ο αριθμός των οποίων ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας μιας νέας γενιάς e-αυθαιρέτων, αλλά και διόγκωσης των πολεοδομικών προβλημάτων.

Την ίδια στιγμή οι μηχανικοί των ΥΔΟΜ καλούνται να αποφασίσουν αν θα διερευνήσουν μια καταγγελία για αυθαίρετο ή θα τρέξουν σε ένα ετοιμόρροπο κτίριο. Στις περισσότερες περιπτώσεις στο προσωπικό ανατίθενται και άλλα καθήκοντα, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που μοιράζουν τις ημέρες της εβδομάδας σε δύο διαφορετικούς δήμους.

Τα στοιχεία, τα οποία παρουσιάστηκαν σε σχετική ημερίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μηχανικών του Δημοσίου ΠΟ-ΕΜΔΥΔΑΣ είναι απογοητευτικά. Από το σύνολο των 325 δήμων της χώρας, το 2018 ΥΔΟΜ είχαν οι 158 (48%) και οι 76 (23%) παρείχαν διοικητική υποστήριξη.

Το 2021 ΥΔΟΜ διέθεταν 168 δήμοι (51%), ενώ φέτος ο αριθμός τους αυξήθηκε στους 179 (55%). Με άλλα λόγια μέσα σε επτά χρόνια προστέθηκαν μόνο 26 νέες Υπηρεσίες.

Αποτέλεσμα είναι μόνο το 55% να εξυπηρετεί αποκλειστικά ένα δήμο. «Πρωταθλήτρια» στη ...γεωγραφική εποπτεία είναι η ΥΔΟΜ Πειραιά, η οποία εξυπηρετεί 10 δήμους εκ των οποίων και τα νησιά, και ακολουθεί η ΥΔΟΜ του δήμου Ιωαννιτών που εποπτεύει 8 δήμους, ενώ το 9% των υπηρεσιών εξυπηρετούν πάνω από 4 δήμους! Η μεγάλη πλειονότητα των δήμων κάτω των 10.000 κατοίκων και 33 δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων δεν διαθέτουν καν Υπηρεσίες Δόμησης, καθώς επίσης και οι περισσότεροι από τους μισούς μεσαίους δήμους της χώρας.

Αλλά και όσες διαθέτουν υπηρεσίες, αυτές είναι τραγικά υποστελεχωμένες. Συνολικά στις ΥΔΟΜ όλης της επικράτειας απασχολούνται 1.033 μηχανικοί αλλά βάσει των στοιχείων:

• 28 ΥΔΟΜ απασχολούν μόνον ένα μηχανικό

• 28 απασχολούν 2

• 16 απασχολούν 3 ενώ

• 22 δεν απασχολούν ούτε έναν μηχανικό Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Πρακτικά οι 98 από τις 168 λειτουργούν με ελλιπέστατο προσωπικό.

Προκειμένου να μειωθούν τα κενά σε προσωπικό με πρόσφατη ρύθμιση δόθηκε η δυνατότητα πρόσληψης συμβασιούχων μηχανικών για θητεία 24 μηνών. «Αυτό έγινε χωρίς να ορίζεται ούτε καν ένα πλαίσιο ως προς το αν θα συνεχίσουν και ως ιδιώτες μηχανικοί να ελέγχουν κατασκευές που πιθανά έχουν κατασκευάσει ή επιβλέψει ή να εγκρίνουν άδειες που οι ίδιοι ή οι συνεργάτες τους μπορεί να έχουν καταθέσει προς αδειοδότηση», επεσήμανε ο πρόεδρος της ΠΟ-ΕΜΔΥΔΑΣ, Δημήτρης Πετρόπουλος, τονίζοντας ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων.

Το ίδιο ισχύει και για τον έλεγχο αυθαιρέτων με τη συμμετοχή μηχανικών που γράφονται στο σχετικό Μητρώο και προβλέπεται να προβαίνουν με άκρα μυστικότητα σε ελέγχους. Δεν προβλέπεται όμως το ίδιο για τους μόνιμους μηχανικούς: «Αυτοί είναι ανώνυμοι. Εμείς όμως είμαστε επώνυμοι και όταν έρθει η ώρα να κάνουμε την εισήγηση για το αυθαίρετο θα την υπογράψουμε», ανέφερε η Ελένη Λαγοπάτη, μηχανικός στην ΥΔΟΜ Πειραιά στηλιτεύοντας και την απασχόληση ιδιωτών: «Ποια είναι η λογική; Το πρωί κάνουμε την έκθεση αυθαιρέτου και το απόγευμα την τακτοποίηση;» αναρωτήθηκε.

Προσέθεσε ότι στον Πειραιά υπάρχουν 500 – 600 ετοιμόρροπα κτίρια: «Εχω κάνει αναφορές. Οταν χρειαστεί το παίρνω πάνω μου και πάω σε αυτά, αντί για κάποιο αυθαίρετο».

Σήμερα η Γενική Διεύθυνση Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών και η Διεύθυνση Εφαρμογής Σχεδιασμού και Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχουν συνολικά 40 υπαλλήλους, όταν ο νόμος του 2017 προέβλεπε τη δημιουργία Παρατηρητηρίων Δόμησης με 500, τα οποία δε δημιουργήθηκαν ποτέ. 

Ο κ. Πετρόπουλος αναφέρθηκε στο πρόσφατο περιστατικό βαιοπραγίας εναντίον μηχανικού ΥΔΟΜ στα Χανιά σημειώνοντας πως δεν είναι το μοναδικό, καθώς ανάλογα περιστατικά είχαν προηγηθεί στον Τύρναβο, την Παιανία, τη Σαντορίνη και αλλού. Κατηγόρησε την Πολιτεία για «σκόπιμη απαξίωση των Υπηρεσιών Δόμησης» συμπληρώνοντας πως «η στοχοποίηση των υπαλλήλων τους, η πολυνομία και το αντιφατικό νομοθετικό πλαίσιο, η διογκούμενη κερδοσκοπία πάνω στο δομημένο περιβάλλον – ειδικά σε τουριστικές περιοχές, η υποστελέχωση και οι μισθοί πείνας και κυρίως η πλήρης απουσία νομικής προστασίας των μηχανικών που καλούνται να κάνουν ελέγχους απέναντι σε ισχυρότατα οικονομικά συμφέροντα αποτελούν το έδαφος πάνω στο οποίο ανθίζουν αντίστοιχα καταδικαστέα φαινόμενα».

Οσο για τις αμείωτες παρανομίες και αυθαιρεσίες, η Δάφνη Φιλιππάκη, βοηθός Συνηγόρου του Πολίτη για την ποιότητα ζωής, τις απέδωσε στη «στάση ανοχής που δείχνει η διοίκηση και εκφράζεται κατ΄εξοχήν με την απουσία ελέγχων στο στάδιο κατασκευής των οικοδομών, από την πλημμελή τήρηση της διαδικασίας περί αυθαιρέτων, κλπ». Η ίδια προσέθεσε ότι από τη διερεύνηση των πολλών υποθέσεων που φτάνουν στηνΑνεξάρτητη Αρχή προέκυψε ότι η χρόνια δυσλειτουργία και υποστελέχωση «αποδυναμώνει και σε κάποιες περιπτώσεις αχρηστεύει τελείως το διοικητικό εργαλείο του ελέγχου των αυθαίρετων κατασκευών». Ανέφερε επίσης ότι από το 2015 έως σήμερα ο Συνήγορος έχει αποστείλει έξι φορές επιστολές στα συναρμόδια υπουργεία για την υποστελέχωση των ΥΔΟΜ.

Αντιπαράθεση για τη μεταφορά των ΥΔΟΜ στο υπουργείο

Στην ημερίδα της Ομοσπονδίας τοποθετήθηκε και ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός, ο οποίος επανέλαβε ότι οι ΥΔΟΜ θα πρέπει να μετακινηθούν στο κεντρικό κράτος, στο υπουργείο και οι υπάλληλοί τους να μη μετακινούνται τουλάχιστον για ένα διάστημα: «Γι΄αυτό θα πρέπει να δοθούν κίνητρα, οικονομικά και άλλα», ανέφερε προσθέτοντας ότι «ο δήμαρχος μπορεί να μετακινήσει όποτε θέλει υπαλλήλους μιας ΥΔΟΜ. Δεν μπορεί να δοθεί μόνιμη λύση εφόσον υπάρχει αυτό το πλαίσιο».

Ο κ. Στασινός μίλησε και για τον μηχανικό, ο οποίος ξυλοκοπήθηκε επειδή έκανε τη δουλειά του – όπως είπε – αλλά και για τα περιστατικά επίοκων υπαλλήλων ΥΔΟΜ: «Και τα δύο πρέπει να αναδεικνύονται, αλλά πρώτο ζήτημα στα κανάλια δεν ήταν ότι έδειραν υπάλληλο, αλλά το άλλο», σημείωσε.

«Ο πρόεδρος του ΤΕΕ ήρθε, είπε κι έφυγε», σχολίασε παίρνοντας τον λόγο ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης, Βούλας Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Προσέθεσε ότι η λειτουργία μόνο 178 ΥΔΟΜ δεν είναι παράγωγο ολιγωρίας ή άρνησης των δήμων να αναλάβουν αυτήν την αρμοδιότητα: «Αντιθέτως και τη θέλουμε και έχουμε προειδοποιήσει τους εμπλεκομένους ότι αν επιχειρηθεί η μετακίνησή τους στο υπουργείο, προφανώς θα είναι μια αιτία σοβαρής τριβής και αντιπαράθεσης».

Ο κ. Κωνσταντέλλος τόνισε ότι οι εν λόγω υπηρεσίες είναι εργαλεία των πόλεων για να μπορούν να ρυθμίζουν τα του οίκου τους και να εποπτεύουν την πόλη από σειρά παρανομιών και αυθαιρεσιών που συμβαίνουν και να παρεμβαίνουν σε πρώτο χρόνο κι όχι όταν θα έχει ολοκληρωθεί μια αυθαίρετη κατασκευή. «Δεν έχω δει πολλές κατεδαφίσεις όσα χρόνια ασχολούμαι», προσέθεσε σκωπτικά.

Ανέφερε πως κρατά μεγάλη επιφύλαξη για τα «διάφορα μητρώα» και χαρακτήρισε «λαθεμένη» την επιλογή του υπουργείου να αφαιρέσει την αρμοδιότητα ελέγχου της αυθαίρετης δόμησης από τις ΥΔΟΜ «και να τη μεταφερει στα περίεργα μητρώα» τονίζοντας: «Εκεί που θα τον πιάναμε στην καθαριότητα της εκσκαφής, τώρα θα έρχεται ο ελεγκτής όταν θα βάζει την κεραμοσκεπή».

Αναφερόμενος στην κατάσταση, στην οποία έχουν περιέλθει οι ΥΔΟΜ, υπογράμμισε ότι «τα προβλήματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως υπομόχλια από αυτούς που θέλουν να καταργήσουν τις ΥΔΟΜ και να τις μεταφέρουν κεντρικα για να έχουν τον κατάλληλο έλεγχο που επιθυμούν», ενώ απέδωσε τον χρονισμό των συζητήσεων περί μεταφοράς της αρμοδιότητας στο υπουργείο στην πρόσφατη διαμάχη των δήμων και της ΚΕΔΕ για τα μπόνους του ΝΟΚ η οποία οδήγησε και στην ακύρωσή τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ): «Κανείς δεν έχει δει τον πόλεμο που θα γίνει στη συνέχεια» προσέθεσε ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ τονίζοντας ότι το σχέδιο αυτό εξηγεί και τη συμμετοχή του Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού του υπουργείου, Ευθύμη Μπακογιάννη και στην επιτροπή συζήτησης για τον νέο Κώδικα της Αυτοδιοίκησης.

Το μήνυμα του Μητσοτάκη στον Σιάσο, το «μασάζ» του Παπασταύρου, τα σκληρά μέτρα του Βορίδη και τα κρασιά των Αντετοκούνμπο

Ειρηνευτικές συνομιλίες στην Πόλη: Ρωσία και Ουκρανία στο τραπέζι χωρίς Πούτιν, Ζελένσκι και Τραμπ - Ο… κλήρος στις αντιπροσωπείες

Καταρρέουν (όπου υπάρχουν) οι Υπηρεσίες Δόμησης, ενώ η αυθαιρεσία οργιάζει

Πανελλαδικές 2025: Πόσα χρήματα θα λάβουν οι υποψήφιοι που θα δώσουν εξετάσεις μακριά από τα σπίτι τους