Τα κρίσιμα βήματα για να γίνει η γεώτρηση της Chevron στην Κρήτη το 2026

Το φιλόδοξο στόχο για διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης στην Κρήτη μέσα στο 2026 έθεσε χθες ο υπουργός Ενέργειας, Σ. Παπασταύρου, που όμως για να γίνει πραγματικότητα, θα πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά στον τρόπο που μέχρι τώρα λειτουργεί το ελληνικό δημόσιο. Άλλωστε, η πρόσφατη εκδήλωση ενδιαφέροντος από την αμερικανική Chevron δεν αποτελεί την πρώτη φορά που μεγάλη διεθνής πετρελαϊκή εταιρεία ενδιαφέρεται για την ελληνική αγορά.

Ωστόσο, από το 2011 που είχαμε τηνεπανεκκίνηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες, μέχρι σήμερα καμία εταιρεία δεν κατάφερε να προχωρήσει πέραν των σεισμικών ερευνών στο επόμενο βήμα που είναι η ερευνητική γεώτρηση.

Ποια είναι λοιπόν τα βήματα που πρέπει να γίνουν και τι πρέπει να αλλάξει προκειμένου να έχουμε την πρώτη γεώτρηση μετά από πολλά χρόνια στον Ελληνικό χώρο;

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει δώσει η κυβέρνηση, θα πρέπει εντός του 2025 να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που περιλαμβάνουν:

-Την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων και την προκήρυξη του διαγωνισμού
-Τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ε.Ε. του Διαγωνισμού
-Την ολοκλήρωση του διαγωνισμού σε διάστημα 90 ημερών από την δημοσίευση και την ανακήρυξη του αναδόχου με την υπογραφή της σύμβασης
-Την κύρωση από τη βουλή της συμφωνίας παραχώρησης.

Για να τρέξει η διαδικασία της ερευνητικής γεώτρησης εντός του 2026 σημαίνει ότι η αμερικανική εταιρεία έχει ήδη εντοπίσει τους πιθανούς γεωτρητικούς στόχους. Εάν δεν έχει γίνει αυτό, θα απαιτηθούν πρόσθετες τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες για τις οποίες θα χρειαστεί περίπου ένας χρόνος, εφόσον τρέξουν γρήγορα οι αδειοδοτήσεις. Στην συνέχεια, θα πρέπει να υπάρξει νέα αδειοδότηση για τη γεώτρηση, αλλά και προετοιμασία των αναγκαίων υποδομών, με πρώτες και κύριες τις αναγκαίες υποδομές του λιμανιού υποστήριξης της γεώτρησης.

Ενοποίηση των διαγωνισμών

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο ενοποίησης των διαγωνισμών για τις παραχωρήσεις “Νότια της Κρήτης Ι”, “Νότια της Κρήτης ΙΙ” και “Νότια της Πελοποννήσου” σε έναν ενιαίο διεθνή διαγωνισμό. Αυτή η επιλογή μπορεί να επιταχύνει τις διαδικασίες, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και διασφαλίζοντας την έγκαιρη προκήρυξη του διαγωνισμού.

Η δημοσίευση του διαγωνισμού στην Ευρωπαϊκή Εφημερίδα αναμένεται να ανοίξει τοδρόμο για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών εντός 90 ημερών, κάτι που σημαίνει ότι ο ανάδοχος μπορεί να αναδειχθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2025. Στη συνέχεια, η σύμβαση παραχώρησης θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή, διαδικασία που, αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2025.

Οι προκλήσεις

Η ιστορία των ερευνών υδρογονανθράκων στην Ελλάδα δείχνει ότι οι καθυστερήσεις και τα εμπόδια αποτελούν τον συνήθη κανόνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2011, όταν επανεκκίνησαν οι έρευνες, μέχρι σήμερα, οι παραχωρήσεις μειώθηκαν από 14 σε 7 λόγω αποχωρήσεων εταιρειών, όπως οι Repsol και Total. Οι βασικοί λόγοι των καθυστερήσεων περιλαμβάνουν:

-Τις προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας που απαιτούν χρόνια για να εκδικαστούν.
-Τις αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
-Την πολυπλοκότητα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
-Τις καθυστερήσεις από δημόσιους φορείς στη διάθεση κρίσιμων δεδομένων.
-Την έλλειψη σταθερής πολιτικής βούλησης, με παραδείγματα κυβερνητικών παρεμβάσεων που αποθάρρυναν τις εταιρείες.

Γεωπολιτική σημασία

Πάντως, στην τρέχουσα συγκυρία, ένας παράγοντας που φαίνεται να βαρύνει στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης των διαδικασιών και της διευκόλυνσης του διαγωνισμού είναι η μεγάλη γεωπολιτική σημασία που έχουν οι νέες παραχωρήσεις. Όπως έχει τονίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, το ενδιαφέρον της Chevron ουσιαστικά επιβεβαιώνει τις ελληνικές θέσεις γιατην ΑΟΖ. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι και η Λιβυκή κυβέρνηση στον πρόσφατο διαγωνισμό της, σέβεται τη μέση γραμμή με την Ελλάδα και τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, γεγονός που έχει επισημανθεί με έμφαση από την ελληνική κυβέρνηση.

Πηγή: capital.gr